به سوی یک گونه‌شناسی الگو واره‌ای در معماری و شهرسازی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس

2 استاد گروه شهرسازی دانشگاه علم و صنعت

چکیده

الگو واره‌ها به­دلیل نقش راهبری در علم اهمیت اساسی و حیاتی دارد. این راهبری علمی در انعکاس نیاز به یک مجموعه جهان­بینی­ها، چارچوب‌ها و باورهای مشترک فکری گروهی از اندیشمندان رخ می‌دهد. در این راستا، تاکنون فهم ابزاری، رویکرد غالب به الگو واره‌های معماری و شهرسازی بوده است. این مقاله تلاش کرده است به کمک روش تحقیق کیفی و راهبرد گونه­شناسی، به­جای نگاهی ابزاری، الگو واره‌ها را در قالب یک موضوع پژوهش مورد مطالعه و مداقه قرار دهد.
یافته‌ها بیانگر آن است که ریشه شکل‌گیری الگو واره‌ها، در بسط روش شناخت از واقعیت­ها و پدیده‌ها نهفته است. بدین ترتیب در کنار معرفی یک گونه‌شناسی جدید، به کمک یک انتظام فکری بین رشته‌ای، ریشه‌های الگو واره‌ها، شناسایی شده و به نظم درآمده است. از طرف دیگر مطابق گونه‌شناسی ارائه شده، الگو واره‌ها در سه سطح عام‌گرا، معنا‌گرا و عینیت­گرا طبقه‌بندی شده‌اند. ریشه‌شناسی صورت گرفته با تکیه بر بنیان­های فلسفی شکل­دهنده دانش است. همچنین ماهیت عناصر این سه نوع الگو واره­ها، به یکدیگر وابسته و دارای روابط متقابل است. به کمک این دیدگاه، امکان دسته‌بندی آرا و عقاید و راه­حل­های موجود و آتی در این حوزه از دانش نیز میسر می­باشد.

کلیدواژه‌ها