2024-03-29T05:48:17Z
https://method.rihu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=289
روش شناسی علوم انسانی
1608-7070
1608-7070
1397
24
95
دو چهره متفاوت روششناختی از بهینگی پارتو و تطبیق آنها با رهنمودهای اسلامی
محمد حسین
کرمی
اقتصاد رفاه به تبیین چگونگی بیشینهسازی رفاه یک جامعه میپردازد. در این تبیین دو حوزه تخصیص و توزیع نقش مهمی را ایفا میکنند. درباره بهینگی پارتو این اختلافنظر روششناختی در کار است که به کدامیک از دو حوزه یادشده تعلق دارد. آیا بهینه پارتو به چگونگی فراهم شدن بالاترین سطح از تولید ملی یعنی تخصیص بهینه اشاره دارد یا اینکه درباره توزیع موجودیهای اولیه میان افراد جامعه یا توزیع رفاه در تابع رفاه اجتماعی سخن میگوید. هرچند چهره تخصیصی آن بهعنوان توزیع شناخته نمیشود، ولی بیانی از توزیع محصول را نیز در ضمن خود دارد که با تعیین قیمت نسبی هر نهاده و حقوق دارندگان عوامل و نهادههای تولید ارتباط تنگاتنگی دارد. چهره توزیعی آن به توزیع عوامل و نهادههای تولید یا موجودیهای اولیه مربوط میشود. در این حوزه مشخص میشود که مطلوبیتهای افراد از چه اهمیتی برخوردارند و ملاک در مراتب فقر و غنا چیست. در این مقاله پس از بیان و توضیح این دو چهره، دیدگاه اسلام درباره هر یک از آنها نیز به اختصار بیان میشود.
بهینه پارتو
اقتصاد رفاه
تخصیص بهینه منابع
تابع رفاه اجتماعی
توزیع رفاه
توزیع کارکردی
موجودیهای اولیه
2018
06
22
7
19
https://method.rihu.ac.ir/article_1454_2e4dd7bc2dcc2d093af5fff25bb2f1a3.pdf
روش شناسی علوم انسانی
1608-7070
1608-7070
1397
24
95
بررسی دلالتهای واقعگرایی انتقادی در تدوین دستور کار خطمشیگذاری علم، فناوری و نوآوری؛ موردکاوی اسناد افق 2020 و اقتصاد زیستی 2030 اروپا
حسن
دانایی فرد
محمدمهدی
ذوالفقارزاده
مصطفی
تقوی
مهدی
محمدی
پیمان
محمدی
دلالتپژوهی فلسفی یکی از سنتهای پژوهشی متداول در گستره علوم اجتماعی است. در این روششناسی، پژوهشگران در رشتههای مختلف از فلسفههای علوم اجتماعی، دلالتهایی را برای رشته تخصصی خود مییابند. یکی از فلسفههای جدید که به واسطه قدرت تبیینی و رهاییبخش مورد توجه رشتههای مختلف در علوم اجتماعی و انسانی قرار گرفته است، واقعگرایی انتقادی است. هدف این مقاله، برشمردن دلالتهای این رویکرد شناختشناسانه یا سنت پژوهشی برای خطمشیگذاری علم، فناوری و نوآوری است، اگرچه کانون تمرکز بر مرحله «دستورکارگذاری» در چرخه خطمشیگذاری استوار است. این مطالعه با اتکاء به واقعگرایی انتقادی «روی بسکار» به تحلیل محتوایی دو سند افق 2020 و اقتصاد زیستی 2030 اروپا پرداخته است. مجموعه دلالتهای استخراجی پژوهش نشان داد که واقعگرایی انتقادی، نظام خطمشیگذاری علم و فناوری را به فضای واقعبینانهتری رهنمون کرده، مولفههای مهمی همچون فضا-زمان، مفهوم-کنش و نظام معانی را نیز به متغیرهای تصمیم میافزاید. مؤلفه اخیر در کنار مفهوم جوامع زبانی، قدرت تبیین بهتری از خطمشیگذاری در نظام نوآوری بخشی یا فناورانه را در مقایسه با دیگر سنتهای پژوهشی به نمایش میگذارد.
پارادایمهای علم اجتماعی
خطمشی-گذاری علم
فناوری و نوآوری
دستورکار گذاری
واقعگرایی انتقادی
2018
06
22
21
50
https://method.rihu.ac.ir/article_1472_985eccece0470a6b96c4121d18ea3ea0.pdf
روش شناسی علوم انسانی
1608-7070
1608-7070
1397
24
95
روششناسی علم اقتصاد و مسئله رئالیسم
عبدالحمید
معرفی محمدی
نسبیت در علم اقتصاد در دو مسئله روششناختی «عدم عینیت» و «عدم تعیّن» نظریههای اقتصادی ریشه دارد. راهحل مسئله نسبیت اتخاذ نگاهی رئالیستی به واقعیت اقتصادی است؛ بهطوریکه نظریههای اقتصادی ارتباط وثیقتری با واقعیت برقرار کنند. در دهههای اخیر دو پروژه رئالیستی (رئالیسم علمی ماکی و رئالیسم انتقادی لاوسن) در علم اقتصاد آغاز شده است که میتواند نقطه شروع مناسبی برای غلبه بر نسبیت در علم اقتصاد باشد. در این مقاله تلاش شد تا با الهام از این دو پروژه، رویکرد جدیدی تحت عنوان رئالیسم کلنگر ارائه شود؛ رئالیسم کلنگر مانند لاوسن مبتنی بر رویکرد استعلایی است و مثل ماکی از فلسفه زبانی کمک میگیرد. رهاورد این رئالیسم، هستیشناسی سهلایه از جهان اقتصاد، تبیین جهتمندی سهگانه از آن، سه شکل زبانی جهت بازنمایی این جهان و سرانجام دعاوی اعتبار سهگانه برای شناخت در علم اقتصاد است. در این نوع رئالیسم، نهادها بهعنوان بنیاد نظریه در علم اقتصاد عاملی برای عینیت و تعیّن نظریهها در علم اقتصاد خواهند بود و مسئله نسبیت نیز تا حدی رفع خواهد شد
رئالیسم
هستی-شناسی
استعلایی
فلسفه زبانی
کل-گرایی
2018
06
22
51
71
https://method.rihu.ac.ir/article_1473_462d7cac74679cde45281cb44e95c33b.pdf
روش شناسی علوم انسانی
1608-7070
1608-7070
1397
24
95
روششناسی واقعیتهای نهادی
حسن آقا
نظری
روششناسی هر دانشی را چیستی موضوع آن دانش تعیین میکند. بر این اساس، پیش از بحث در روششناسی علوم اجتماعی باید چیستی موضوع این علوم را بررسی کرد که واقعیتهای اجتماعی است. این واقعیتها از خانوادة نهادها به شمار میآیند. چیستی نهادها همسان با اعتبارات بعدالاجتماع و دلیل بسیاری از رفتارهای اجتماعیاند. این مقاله درصدد آن است که نشان دهد روششناسی علوم اجتماعی باید متناسب با شناخت چیستی این نهادها ـ اعتبارات بعدالاجتماع ـ و نقش آنها بهعنوان دلیل این نوع رفتارها تعریف شود
روششناسی
واقعیتهای اجتماعی
چیستی نهادها
اعتبارات اجتماعی
دلیل رفتارهای اجتماعی
روششناخت دلیل
2018
06
22
73
82
https://method.rihu.ac.ir/article_1474_81e011e8980a7510e0c5be26d070b857.pdf
روش شناسی علوم انسانی
1608-7070
1608-7070
1397
24
95
ارائه چارچوبی نظمیافته از آرای اندیشمندان حول اندیشه پیشرفت
صابر
منادی
مصطفی
تقوی
مفهوم پیشرفت در چند قرن اخیر از معانی و واژههای بسیار پرکاربرد در زندگی عموم مردم، محیطهای علمی و همچنین رویکردهای کلان سیاسی و اجتماعی بوده است. امروزه این واژه از شدت کاربرد به یکی از لغات روزمره تبدیل شده است و لزوم رسیدن به آن از بدیهیات به شمار میآید؛ اما دقتی مختصر در معنا و رویکردهای رسیدن به پیشرفت در طول چهار قرنی که از پیدایش آن میگذرد، ما را با انبوهی از نظریات و مکاتب مختلف و گاه معارض روبهرو میکند. متأسفانه در چند دهه اخیر با وجود حرکت پرشتاب کشور برای رسیدن به پیشرفت، هنوز اندیشمندان جامعه نگاهی عمیق به این مفهوم نداشتهاند و حتی مدلهای غیربومی آن بررسی دقیق نشده است. در این مقاله تلاش میشود تا با ارائه اختصاری مکاتب و اندیشههای پیشرو در این زمینه، چارچوبی منظم برای فهم و نظمدهی به این نظریات و اندیشهها ارائه شود.
اندیشه پیشرفت
رویکردهای به پیشرفت
ورود اندیشه پیشرفت به ایران
دسته بندی آرای حول پیشرفت
پیشرفت به مثابه مذهب
2018
06
22
83
103
https://method.rihu.ac.ir/article_1475_73c0b9df5a5f8dc1770cdcf113c0d73f.pdf
روش شناسی علوم انسانی
1608-7070
1608-7070
1397
24
95
بررسی و تبیین انسان سازمانی با تاکید بر آراء حکمت متعالیه در علمالنفس
ابوالفضل
گایینی
هدف این مقاله بررسی، تبیین و ارائه الگویی از انسانشناسی تئوری سازمان با تاکید بر آرای علمالنفس حکمت متعالیه است. انسانشناسی فلسفی یکی از مبانی مهم در تاثیرگذاری بر دانش سازمان و مدیریت تلقی میشود. یکی از مبانی مهم در کشف و بیان چیستی انسان، علمالنفس حکمت متعالیه است. بنابراین، اهمیت پرداختن به آن از منظر حکمت متعالیه بهعنوان یکی از بدیلهای فلسفی ضروری است. با توجه به پیشینه تحقیق، خلأ چنین بررسی و تبیینی وجود دارد. از نگاه ملاصدرا سازمان وجودی اعتباری دارد و جایگاه انسان در سازمان، اعتباری است. انسان در ضمن ایفای نقش اعتباری خود در سازمان، با تمام هویت انفسی بالقوه از جمادی، نباتی، حیوانی، انسانی و الهی حضور دارد. انسان از طریق طراحی و ساخت سازمان متناسب با ویژگیهای سیر انفسی از جمادی، نباتی، حیوانی، انسانی و الهی به سازمان شیئیت میبخشد. انسان سازمانی، ارادهگرا و مضطر است. این نگاه در مقایسه با دیگر رویکردهای فلسفی به انسان در تئوری سازمان افزون بر جامع و شامل بودن آن، امتیاز توسعهدهندگی تا انسان عرفانی/ معنوی و به تبع آن سازمان عرفانی/ معنوی را دارد
انسانشناسی
علمالنفس
انسان سازمانی
دانش سازمان و مدیریت
اعتباریات
2018
06
22
105
127
https://method.rihu.ac.ir/article_1490_f14ca55d47dc197244cf8698d67f9a0b.pdf