برای نشان دادن نحوه شکل‌گیری روش‌های پژوهش در علوم انسانی و هم‌چنین موقعیت این علوم در عصر حاضر و جایگاه واقع‌گرایی انتقادی به عنوان رویکردی نوین در گستره اندیشه بشری در این زمینه، در این مقاله مروری داریم، بر تحولات تاریخی مبانی نظری روش‌های پژوهش که منجر به شکل‌گیری روش‌های موجود در علوم طبیعی و اجتماعی شده است. این مرور، اولاً، تداوم مسایل را نشان می‌دهد، ثانیاً، اندیشمندان دیگری را که با این مسایل دست و پنجه نرم کرده‌اند و ثالثاً، زمینه و بستر ظهور واقع‌گرایی انتقادی، به عنوان رویکردی جدید در علوم طبیعی و اجتماعی را نشان می‌دهد.
)