قرائتى دیگر از ابطال گرایى

نویسنده

کارشناسى ارشد فلسفه ى علم از دانشگاه صنعتى شریف.

چکیده

کارل پاپر بر آن بود تا برداشتى از فعالیت علمى، به عنوان جستوجویى معقول براى دست یابى به حقیقت درباره ى طبیعت ارائه دهد که به هیچ عنوان متکى بر استقرا نباشد. از نظر او تحقیقات علمى تماماً مبتنى بر استنتاجات قیاسى است و دانشمندان هیچ گاه در گزینش نظریات به حمایت استقرایى متوسل نمى شوند. به عقیده ى پاپر موضع دانشمندان در مقابل نظریاتشان، موضع نقد و ابطال است، نه تأیید و اثبات; به طورى که با پذیرش صدق جملات مشاهدتى و مقصر دانستن نظریات مورد آزمون در مقابل سایر فرضیات کمکى، براى شکست در پیش بینى ها، سعى در ابطال نظریات علمى دارند و نظریات باقى مانده نظریاتى هستند که به حقیقت نزدیک ترند. در این زمینه اعتراضاتى بر پاپر وارد شده است که بنابر آنها روش شناسى ابطال گرایانه سرانجامى جز شک گرایى در پى نخواهد داشت. این مقاله بر آن است که اولا نشان دهد که نتیجه ى فوق در سایه ى برداشت سنّتى از مفهوم معرفت حاصل مى شود و ثانیاً، با یک برداشت وثاقت گرایانه از مفهوم معرفت و قرائتى وثاقت گرایانه از ابطال گرایى، مى توان از برخى ایرادات پرهیز نمود.

کلیدواژه‌ها