1
استادیار گروه جامعهشناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
2
کارشناس پژوهشگری اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
چکیده
«علم جدید» ویکو بهعنوان اولین صورت تمامعیار شناخت تجددی که درضمن وظیفه علم، تجدد و تحولات آن را نیز بر عهده دارد، مقدم بر «علم جامعهشناسی» و برخلاف آن دارای بنیانهای دینی قدرتمندی است. برجسته‌ترین نمود دینی این علم در بحث «مشیّت الهی» است. این مقاله به بررسی جهتگیریهای تفسیری اصلی اختصاص دارد که پیرامون بحث «مشیّت الهی» ویکو می‌باشد و نشان می‌دهد که تاکنون سه سنت تفسیری قابل شناسایی است: نخست، تفاسیر مبتنی بر ناهمگونی غایات که ضمن پذیرش بنیاد الهیاتی «مشیّت الهی» در فکر ویکو مسئله اصلیشان این است که چه نسبتی بین عملکرد مشیّت الهی و عملکرد انسانی وجود دارد؛ دوم، تفاسیر انسان‌گرایانه که منشأ الهی بحث ویکو را رد می‌کند و بدینترتیب، در نگرشی ایدئالیستی مسئله اصلیشان شناسایی بنیانهای انسانگرایانۀ خلق مفهوم مشیّت از سوی ویکو است؛ و سوم، تفاسیر مادیگرایانه که ضمن ردّ وجه استعلایی و نیز ایدئالیستی مشیّت، ریشههای آن را در روندهای اجتماعی و اقتصادی زمانۀ ویکو جستجو میکنند. روش این مقاله اسنادی است و مبتنی بر بررسی کتاب علم جدید ویکو و آثار مفسران اصلی اوست
)