In the public sector of Islamic economy, a wide range of issues

Document Type : علمی - پژوهشی

Authors

1 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه قم

2 President Of Islamic University Ghana

Abstract

In the public sector of Islamic economy, a wide range of issues bordering on ethical, social, political and cultural considerations are taken into account, in the evaluation and selection of public policies and programs; but it doesn't mean that in the Islamic public policy sector, decisions are taken with an endless ideology and without a logical framework. A study of the views shows that the evaluation of policies and programs in Islamic economy has a multi-layered structure. In the first layer (virtuous politics), all general public criteria (legitimacy, efficiency, equality, freedom and independence) are evaluated in the program, and none is sacrificed because of conflicting situations. In the second layer (jurisprudence of priority), conflicting situations are considered and using the rules and priority criteria, all the public policies and programs are classified into the four objectives of "preserving the principle of Islam and the Islamic system", "preserving the lives of people", "preserving social excellence" and "preserving the growth of material well-being ". Each of these is ranked in three levels of "necessities", "requirements", and "ornaments". In the third layer (jurisprudence of weighing), the policies and programs are ordered one after another, using the criteria for measuring and social costs-benefit analysis at the level of the "ultimate expediency of each case", and whatever is likely to have more benefit to the Muslim community is chosen.

Keywords


* قرآن کریم.
* نهج البلاغه.
1. استیگلیتز، ژوزف ای. (1391)، اقتصاد بخش عمومی، ترجمه دکتر محمدمهدی عسکری، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
2. امام خمینی (1378)، کتاب البیع، تهران: انتشارات مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینیe.
3. پارسونز، واین (1392)، مبانی سیاستگذاری عمومی و تحلیل سیاست‌ها، ترجمۀ حمیدرضا ملک محمدی، چاپ دوم، تهران: انتشارات پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.
4. پینکافس، ادموند (1382)، از مسئله‌محوری تا فضیلتگروی؛ نقدی بر تحویل‌گرایی در اخلاق مقدمه، ترجمه و تعلیقات سیدحمیدرضا حسنی و مهدی علیپور، قم: انتشارات دفتر نشر معارف.
5. حجازی‌فر، سعید و صباح‌الهدی باقری کنی (1390)، «فضیلت‌های محوری در سازمان‌های فضیلت‌مدار»، فصلنامۀ علمی ترویجی اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، ش3، ص122−150.
6. حسنی، حمیدرضا و مهدی علیپور (1382)، تعلیقات کتاب از مسئله‌محوری تا فضیلت‌گرایی، قم: انتشارات دفتر نشر معارف.
7. خامنه‌ای، سیدعلی، سخنرانی 21، اسفند 1393، http://www.leader.ir.
8. خویی، سیدابوالقاسم (1410هـ.ق)، منهاج الصالحین، قم: مدینه العلم.
9. دادگر، یدالله (1378)، «کارآیی، رفاه و عدالت در اسلام و اقتصاد متعارف»، نشریهنامه مفید، ش17، ص41−71.
10. ریچلز، جیمز (1389)، فلسفه اخلاق، ترجمه آرش اخگری، چاپ دوم، تهران: انتشارات حکمت.
11. زرقاء، محمد انس (1384)، «ارزیابی طرح و تنزیل ارزش زمان»، ترجمه محمدتقی نظرپور، درس‌هایی در اقتصاد اسلامی، قم: انتشارات دانشگاه مفید.
12. سالخورده، معصومه و عباس پسندیده (بهار 1396)، «تحلیل و تبیین ماهیت استدلال "خیر و ابقی، در قرآن کریم»، فصلنامۀ علمی پژوهشی مطالعات تفسیری، ش29، ص171−184.
13. السوسوه، عبدالمجید محمد (2004)، فقه الموازنات فی الشریعه الاسلامیه، دارالقلم، الامارات العربیه المتحده، دبی.
14. الشاطبی، ابراهیم بن موسی (1997م)، الطبعه الاولی: قاهره: دار ابن‌عفان.
15. شیروانی، علی (آذر 1382)، «خودگروی در اخلاق اسلامی»، نشریه پگاه حوزه، ش110.
16. صدر، سیدمحمدباقر (1382)، اقتصادنا، چاپ دوم: قم: مؤسسه بوستان کتاب.
17. طباطبایی، محمدحسین (1374)، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه محمدباقر موسوی همدانی، قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
18. عربی، سید‌هادی و حسین زندی (بهار 1396)، «سیاست‌گذاری اقتصادی از منظر اخلاق فضیلت، درس‌هایی برای اقتصاد اسلامی»، فصلنامه روش شناسی علوم انسانی، ش90، ص17−33.
19. عربی، سید‌هادی، محمد‌جواد رضایی و مهدی موحدی بکنظر (بهار و تابستان 1392)، «نظریه اخلاق هنجاری و دلالت‌های آن در سیاستگذاری اقتصادی، درس‌هایی برای اقتصاد اسلامی»، دو فصلنامۀ معرفت اقتصادی، شماره پیاپی 8، ص29−50.
20. عشایری منفرد، محمد و سیدحمید جزائری (زمستان 1390)، «قلمرو مصلحت و عدالت در قلمرو احکام و حقوق زنان»، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، ش54، ص7−58.
21. علی آبادی، عبدالصمد و رضا اسفندیاری (بهار و تابستان 1394)، «واکاوی قاعده دفع افسد به فاسد از دیدگاه مذاهب فقهی»، دوفصلنامه پژوهش نامه مذاهب اسلامی، ش3، ص9−32.
22. علیدوست، ابوالقاسم (1384)، «فقه و مقاصد شریعت»، فصلنامۀ تخصصی فقه اهل بیتb، ش41، ص118−158.
23. عیوضلو، حسین (بهار و تابستان 1389)، «مروری بر معیارهای عدالت اجتماعی و اقتصادی در تطبیق با چارچوب شریعت اسلام»، دو فصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی، سال دوم، ش2، ص5−26.
24. قرائتی، محسن (1388)، تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.
25. القرضاوی، یوسف (1996)، فی فقه الاولویات، دراسه جدیده فی ضوء القرآن و السنه، الطبعه الثانیه، قاهره: مکتبه وهبه.
26. کاشیان، عبدالمحمد (بهار و تابستان 1397)، «معیارهای سیاستگذاری اقتصادی: از اقتصاد متعارف تا اقتصاد اسلامی»، نشریۀ علمی سیاستگذاری اقتصادی، سال دهم، ش19، ص107−139.
27. گلپایگانى، سیدمحمدرضا الموسوى (1412 ق)، الدر المنضود فی أحکام الحدود، قم: دارالقرآن الکریم.
28. گیلک حکیم آبادی، محمدتقی (1392)، اقتصاد رفاه با نگرش اسلامی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
29. المجاطی، حمزه بن عبدالعزیز (2011)، «اقسام المقاصد عند الشاطبی»، جریدة الشرق الأوسط، زقم 11774، 22 فبرایر.
30. مصباح یزدی، محمدتقی (1387)، نقد و بررسی مکاتب اخلاقی، تحقیق و نگارش احمدحسین شریفی، نوبت دوم، قم: انتشارات مؤسسه آموزش و پژوهشی امام خمینیe.
31. مطهری، مرتضی (1380)، اسلام و مقتضیات زمان، تهران: انتشارات صدرا.
32. مظفر، محمدرضا (1381)، اصول الفقه، دفتر انتشارات اسلامی قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
33. مکارم شیرازی، ناصر و دیگران (1380)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
34. مکارم شیرازی، ناصر و دیگران (1385)، دائرة المعارف فقه مقارن، قم: انتشارات مدرسه امام علی بین ابیطالب.
35. موحدی، محمدجواد و مژگان گلزار اصفهانی (مرداد1390)، «نقد و ارزیابی وظیفه گرایی»، مجله اخلاق و تاریخ پزشکی، دوره چهارم، ش4، ص28−36.
36. نظری، حسن آقا (1390)، مبانی بخش عمومی در اقتصاد اسلامی، تهران: سمت.
37. نقوی، سیدمحمدعلی، احمد محقر و زهره علوی‌راد (1395)، «جامعه‌گرایی و اجتماعی بودن فضیلت»، فصلنامۀ جامعه‌شناسی سیاسی ایران، ش2، ص19−41.
38. هاشمی رفسنجانی، اکبر و دیگران (1386)، تفسیر راهنما، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
39. Ackerman, Frank; And Kerry Smith and Lisa Heinzerling (2004), "Cost-benefit analysis is often used to support industry wish lists. Should we blame the method or the masters?", American Prospect, https://prospect.org; No 7696.
40. Adler D. Matthew and Eric A. Posner (1999), "Rethinking Cost-Benefit Analysis", The Law School, The University of Chicago, Yale Law Journal, No. 109, pp 165-247.
41. Baujard, Antoinette (2013), "Welfare economics", HAH multi-disciplinary open access archive, https://hal.archives-ouvertes.fr.
42. Bueno, Ethan; Normative Framework; Handout (2019/08), University of Chicago, http://home.uchicago.edu/bdm/pepp/normative.pdf
43. Rachels, James (2003), The Elements of Moral Philosophy, New York, NY: McGraw-Hill.
44. Robert, Christopher, and Richard Zeckhauser (2011), "The Methodology of Normative Policy Analysis", HKS Faculty Research Working Paper Series RWP11-004, John F. Kennedy School of Government, Harvard University.
45. Tanzi, Vito (2011), Government versus Markets – The Changing Economic Role of the State, New York, Cambridge University Press, 2011.
Zerbe O. Richard And Tyler Scott (2011), "A Primer for Understanding Benefit-Cost Analysis"; The Daniel J. Evans School of Public Affairs; University of Washington.