The eight rules of making ideal types; Reconstruction of Max Weber's theory of conceptualization

Document Type : علمی - پژوهشی

Abstract

Many concepts have been established in the social sciences. Many works have been written to explain these concepts. But the question is what is the rule and method by which social science concepts are constructed? In response to this question, the classics and contemporaries of sociology and social theory have discussed and pondered the form of three approaches: positive, anti-positive, and post-positive. This article wants to examine the rules and logic of shaping and constructing social science concepts in Max Weber's post-positive approach. The present article, by identifying the eight rules of the method of constructing ideal types, first argues that the ideal type is based on the concept of "rationality". The ideal type is based on the "doctrine of genesis" and is made up of a combination of unique historical matters and repetitive social matters. The ideal type is created with the help of the power of imagination, under the influence of value ideas, and the guidance of theoretical designs. In this process, the ideal type is obtained by refining and reconstructing the everyday concepts of social actors

Keywords


  1. بروبیکر، راجرز (1395)، مرزهای عقلانیت: رسالهای درباره اندیشه اجتماعی و اخلاقی ماکس وبر، ترجمه شهناز مسمی‎پرست، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه.
  2. پارسونز، تالکوت (1397)، پیشدرآمد؛ در وبر، ماکس (1397)، جامعهشناسی دین، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: ثالث.
  3. پارکین، فرانک (1384)، ماکس وبر، ترجمه شهناز مسمی‎پرست، تهران: ققنوس.
  4. پایا، علی (1398)، «وبر و پوپر و روش‎شناسی علوم اجتماعی، یک مقایسه از منظر عقلانیت نقاد»، مجله جامعهشناسی ایران، دوره 20، ش 2، ص26ـ64.
  5. توفیق، ابراهیم؛ روح‌الله اسلامی، صالح اولاد مشقیه، مزدک تمجیدی، امیر خراسانی، حسام‌الدین صفاری، فیروزه فروردین، نوید وزوایی و سیدمهدی یوسفی (1398)، نامیدن تعلیق: برنامه‌ای پژوهشی برای جامعه‌شناسی تاریخی انتقادی در ایران، کرمان: مانیا هنر.
  6. جان، رابرت (1381)، معرفتشناسی علوم فرهنگی ماکس وبر: پیشانگاره جامعهشناسی تفسیری، ترجمه: احمد تدین و شهین احمدی، ت‍ه‍ران: نشر هرمس.
  7. دورکیم، امیل (1378)، خودکشی، ترجمه نادر سالارزاده، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
  8. دورکیم، امیل (1397)، قواعد روش جامعهشناسی، ترجمه علی‎محمد کاردان، تهران: دانشگاه تهران.
  9. رووت، مایکل (1389)، «ماکس وبر و روش‎شناسی علوم اجتماعی»، فلسفه علوم اجتماعی، ترجمه محمد شجاعیان. تهران: پژوهشکده مطالعات اجتماعی و فرهنگی.
  10. سعیدی، علی اصغر (1400)، «زندگی و زمانه کارآفرینان و صنعت‎گران ایرانی در دوران مدرن»، گفتگو با روزنامه شرق، سایت فرارو، 19 مهر، https://fararu.com/fa/news
  11. سوئدبرگ، ریچارد (1397)، ماکس وبر و جامعهشناسی اقتصادی، ترجمه شهین احمدی، تهران: دنیای اقتصاد.
  12. صدری، احمد (1386)، جامعهشناسی روشنفکران ماکس وبر، ترجمه حسن آبنیکی، تهران: کویر.
  13. فروند، ژولین (1383)، جامعهشناسی ماکس وبر، ترجمه عبدالحسین نیک‎گهر، تهران: توتیا.
  14. فوکو، میشل (1393)، دیرینهشناسی دانش، ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نشر نی.
  15. کانت، ایمانوئل (1362)، سنجش خرد ناب، ترجمه میرشمس‎الدین ادیب سلطانی، تهران: امیرکبیر.
  16. کانت، ایمانوئل (1396)، درسهای فلسفه اخلاق، ترجمه منوچهر صانعی دره بیدی، تهران: نقش ‎و ‎نگار.
  17. کوزر، لوییس (1383)، زندگی و اندیشه بزرگان جامعهشناسی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
  18. وبر، ماکس (1384)، شهر در گذر زمان، ترجمه شیوا کاویانی، تهران: سهامی انتشار.
  19. وبر، ماکس (1385)، روششناسی علوم اجتماعی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: نشر مرکز.
  20. وبر، ماکس (1387)، دین، قدرت، جامعه، ترجمه احمد تدین، تهران: هرمس.
  21. وبر، ماکس (1397 ب)، اقتصاد و جامعه، ترجمه عباس منوچهری و مهرداد ترابی‌نژاد و مصطفی عمادزاده، تهران: سمت.
  22. وبر، ماکس (1397الف)، اخلاق پروتستانی و روح سرمایهداری، ترجمه عبدالمعبود انصاری، تهران: سمت.
  23. هکمن، سوزان (1391)، وبر: گونۀ ایدئال و نظریه اجتماعی معاصر، ترجمه علی پیمان زارعی و مهدی رحمانی، تهران: رخداد نو.
  24. هورکهایمر، ماکس (1385)، نظریۀ سنتی و نظریۀ انتقادی، در جامعهشناسی انتقادی، ویراستار پل کانرتون، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: اختران.
  25. یورگنسن، ماریان؛ و لوئیز فیلیپس (1396)، نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه: هادی جلیلی، نشر نی.
  26. Allen, Kieran (2004), Max Weber: A Critical Introduction, Pluto P Press LONDON.
  27. Aronovitch, Hilliard (2012), Interpreting Weber’s Ideal−Types, Philosophy of the Social Sciences 42(3), 356–369, Sage.
  28. Bruun, Hans Henrik (2007), Science, Values and Politics in Max Weber’s Methodology, England: Ashgate Publishing Limited.
  29. Cahnman, J. Werner (1965), deal Type Theory: Max Weber's Concept and Some of Its Derivations, he Sociological Quarterly, Vol. 6, No. 3 (Summer, 1965), p.268−
  30. Drysdale, John (1996), »How are Social− Scientific Concepts Formed? A Reconstruction of Max Weber's Theory of Concept Formation«, Sociological Theory, Vol. 14, No. 1. p.71−88.
  31. Kovrig, Bela (1955), Ideal Type: Constructed Type, The Midwest Sociologist, Vol. 17, No.2 (Spring), p.13−20, Published by: Taylor & Francis, Ltd.
  32. Lindbekk, Tore (1992), The Weberian Ideal−Type: Development and Continuities, Acta Sociologica, Vol. 35, No.4, p.285−
  33. Mommsen, Wolfgang, J. (1988), The Political and Social Theory of Max Weber: Collected Essay, polity press, Cambridge.
  34. Oakes, Guy (1990), Weber and Rikert: Concept Formation in the Cultural Sciences, Massachusetts: The MIT Press.
  35. Rex, John (1977), Value−Relevance, Scientific Laws and Ideal Types: The Sociological Methodology of Max Weber, Source: The Canadian Journal of Sociology/Cahiers canadiens de sociologie, Vol. 2, No. 2, 151−166.
  36. Ringer, Fritz (1997), Max Weber’s methodology, The unification of the cultural and social sciences. Cambridge, MA/London: Harvard University Press.
  37. Rosenberg, Michael (2016), The conceptual articulation of the reality of life: Max Weber’s theoretical constitution of sociological ideal types, Journal of Classical Sociology, Vol. 16(1) 84–101.
  38. Swedberg Richard and Ola Agevalla (2016), the Max Weber Dictionary: Key Words and Central Concepts, second edition, Stanford University Press.
  39. Walker, Chris (2014), Karl Jaspers on the disease entity: Kantian ideas and Weberian ideal type, type History of Psychiatry, Vol. 25(3), 317 –334.
  40. Weber, Max (1952), The Methodology of The Social Sciences, translated and edited by Edward A. Shils and Henry A. Finch. With a foreword by Edward A. Shils. Glencoe, Illinois: Free Press.
  41. Whimster, Sam (2007), Understanding Weber, Routledge.
  42. Zijderveld, Anton, C. (2006), Rickert’s Relevance: The Ontological Nature and Epistemological Functions of Values, Brill Leiden, Boston.