کاربردشناسی هنجاری برندم در مقام آشکارسازی زمینۀ عقلانیت اجتماعی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم‌انسانی، دانشگاه یاسوج، کهگیلویه و بویراحمد، ایران

چکیده

کاربردشناسی هنجاری برندم در جهت تکمیل و رفع ایرادات نظریه‌های معناشناختی پیشین، معناداری زبان را بر حسب کارکرد آن در رویه‌های‌ عمل اجتماعی توضیح می‌دهد؛ با این فرض که آن دسته رویه‌های ‌عمل اجتماعی که صلاحیت زبانی‌شدن را می‌یابند، هنجارهایی را شکل می‌دهند که معنای عبارات زبانی را تعیین می‌کنند. حال این رویه‌های ‌عمل کدامند و طی چه سازوکاری محتوای هنجاری زبان را شکل می‌دهند و ملاحظات ما باید دربردارندۀ چه بینش‌هایی باشد تا بتواند آنها را صورت‌بندی کند، موضوعی است که برندم در آشکارساختن‌شان می‌کوشد. این هدف اولیه در راستای هدف عالی‌تر آشکارساختن زمینه و سازوکار عقلانیتی است که در رویه‌های ‌عمل اجتماعی ریشه دارد. دانش نظری که از این طریق صورت‌بندی می‌شود، عرصۀ تأمل فراتر را می‌گشاید. زمانی که درمی‌یابیم معنای زبانی در کاربست اجتماعی، محصولی از روابط استنتاجی است، ماهیت پویا و وابسته به زمینۀ ارتباط و مراودۀ اجتماعی زبان آشکار می‌شود. این جستار در گام نخست، در صدد بیان مبانی و نحوۀ بسط این نوع کاربردشناسی در پیوند با استنتاج‌گرایی است و در گام بعد، ارزیابی منتقدانۀ آن را در نظر دارد. پرسش اصلی این است که برندم بر اساس کدامین مبادی و ساختار توضیح، عقلانیت ارتباطی ما را به نحوۀ کنش اجتماعی و سازۀ درونی آن مبتنی می‌داند. آیا این تمام عقلانیتی است که ما داریم و اگر چنین است، در حالی که او آشکارا هر نوع مرجع استعلایی را انکار می‌کند، آیا نقد و تصحیح آن، فراتر از زمینه، ممکن است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. سعیدی‌روشن، محمدباقر (1402). معناشناسی قرآن؛ روش‌ها و نظریه‌ها. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  2. Beth, Evert, W. & Piage, Jean (1974). Mathematical Epistemology and Psychology, Translated by W. Mays, Springer −Science & Business Media, B.V, Netherlands.
  3. Brandom, Robert (1983). “Heidegger’s Categories in Being and Time”, Monist, 66(3), Categories, Published by: Oxford University Press.
  4. Brandom, Robert (1994). Making It Explicit: Reasoning, Representing, and Discursive Commitment, Harvard University Press.
  5. Brandom, Robert (2000a). Articulating Reasons: an Introduction to Inferentialism, Harvard University Press.
  6. Brandom, Robert (2000b). “ Facts, Norms, and Normative Facts: A Reply to Habermas”, European Journal of Philosophy, 8:3, ISSN 0966–8373, pp. 356–374
  7. Brandom, Robert (2002). Tales of the Mighty Dead, Cambridge, MA: Harvard University Press.
  8. Brandom, Robert (2009). Reason in Philosophy, Cambridge, MA: Harvard University Press.
  9. Carston, Robyn (2002). Thoughts and Utterances: The Pragmatics of Explicit Communication, Oxford: Blackwell. Chafe, Wallace and Nic.
  10. Crawford Sean (2022). “Brandom and Quine on Perspectivally Hybrid De ReAttitude Ascription: A Solution to a Problem in the Explanation of Action”, Journal of Transcendental Philosophy; 3(1), 103–121.
  11. Dubinsky, Ed, (2002). “Reflective Abstraction in Advanced Mathematical Thinking”, Advanced Mathematical Thinking, Edited by David Tall Science Education Department, Mathematics Education Library, Vol.11, Kluwer Academic Publishers, University of Warwick, pp. 95–126.
  12. Dufatanye, Aimable−André (2012). “From the Logical Square to Blanché’s Hexagon: Formalization, Applicability and the Idea of the Normative Structure of Thought”, Logica Universalis. 6, 45–67
  13. Dummett, Michael (1973). Frege's Philosophy of Language, New York: Harper and Row.
  14. Fisch, Menachem and Benbaji, Yitzhak) 2011(. The View from Within: Normativity and the Limits of Self−Criticism, Notre Dame: University of Notre Dame Press.
  15. Grice, P (1957). “Meaning”, Philosophical Review, 66, 377−
  16. Jaspers, Karl, (1965). The Origin and Goal of History, New Haven, CT: Yale University Press, [1953].
  17. Habermas, J, (1998). On the Pragmatics of Communication, M. Cooke (trans.) Cambridge, MA: MIT Press. [Collected from various German sources]
  18. Habermas, J, (2001). “Reflections on the Linguistic Foundation of Sociology,” in On the Pragmatics of Social Interaction, Cambridge, Mass.,
  19. Habermas, J, (2003). “From Kant to Hegel: On Robert Brandom’s Pragmatic Philosophy of Language”,Truth and Justification, B. Fultner (trans.). Cambridge, MA: MIT Press. [German, 1999]
  20. Kalpokas, Daniel E (2019). “Perception: A Blind Spot in Brandom’s Normative Pragmatics”, Disputatio. Philosophical Research Bulletin, 8(9), 237−
  21. Macbeth, Danielle, (2010). “Inference, Meaning, and Truth in Brandom, Sellars, and Frege” Reading Brandom: on making it explicit, selected and edited by Bernhard Weiss & Jeremy Wanderer USA and Canada, Routledge.
  22. MacFarlane, John (2010). “Pragmatism and Inferentialism”, Reading Brandom: on making it explicit, selected and edited by Bernhard Weiss & Jeremy Wanderer USA and Canada, Routledge.
  23. Michalska, Anna (2018) “What Brandom won’t make explicit: On Habermas’s critique of Brandom”, Philosophy and Social Criticism44 (1):41-60.
  24. Milbank, John (2006). Theology and Social Theory: Beyond Secular Reason, 2nd Edition, Blackwell Publishing Ltd.
  25. Petrus, Klaus )2010(. “Introduction: Paul Grice, Philosopher of Language, But More Than That”, Meaning and Analysis New Essays on Grice, Collection of Authors Edited by Klaus Petrus University of Bern, Switzerland.
  26. Scharp, Kevin (2009). Brandom on Communication. In Jason Hannon & Robert Rutland (eds.), Philosophical Profiles in the Theory of Communication. McGill−Queen's University Press.
  27. Schiffer, Stephen (2002). “The Normative Structure of Meaning”, Philosophy and Phenomenological Research65 (1),186–192.
  28. Shannon, C. E., & Weaver, W. (1949). The mathematical theory of communication.University of Illinois Press.
  29. Szubka, Tadeusz (2012). “On the Very Idea of Brandom’s Pragmatism, Philosophia 40:165–174.
  30. Williamson, Timothy (2010). “Review of Robert Brandom, Reason in Philosophy: Animating Ideas”, Times Literary Supplement, 5579, pp. 22−
  31. Zufferey, Sandrine, (2010). Lexical Pragmatics and Theory of Mind, John Benjamins Publishing Company.

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار