عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی
چکیده
مفهوم دولت مدرن، مورد توجه گرایش‌های مختلف علمی قرار گرفته است و هرکدام بنابر نوع علائق و مبانی فرانظری خود، مدلی از کاوش تحلیلی در این قلمرو ارائه داده‌اند. پرسش اصلی آن است که مناسب‌ترین ابزارهای تحلیلی برای بررسی موضوعی مانند دولت مدرن کدام است؟ این مقاله با بررسی روش‌های مطالعاتی در قلمرو حاضر این ایده را دنبال می‌کند که شناخت عمیق از نهاد یادشده که از یک‌سو پاسخ مدیریتی به پیچیدگی‌های عصر مدرن بوده و از سوی دیگر درگیر با ابعاد خارجی و داخلی است، نیازمند توجه به درآمیختگی هم‌زمان سطوح مختلف تحلیل گرایش‌های متفاوت علمی، مطالعه عناصر و مؤلفه‌های انگاره‌ای افزون بر مؤلفه‌های مادی، شناخت روندهای تاریخی موضوعات و پدیده‌های اجتماعی، توجه به ساختارهای اجتماعی معرفت و در نهایت چگونگی برساختگی موضوعات در تحلیل پیچیدگی‌های مفهومی است. در این راستا این مقاله تلاش می‌کند تا رویکردهای مطالعاتی را بر اساس دو رویکرد مادی‌گرا و انگاره‌گرا سازماندهی کند و نشان دهد که به‌رغم لزوم توجه به تعارض‌های فرانظری این دو جریان، به‌کارگیری ظرفیت روش‌های مطالعاتی گوناگون و پرهیز از تصلب روش‌شناسانه برای مطالعه نهاد دولت اجتناب ناپذیر است
)