مقوله عقلانیت به عنوان یکی از مقولات مبنائی، چالش برانگیز و قابل تامل درمیان پیشروان متاخر حوزه فلسفه علم مطرح بوده است. هرچند ظاهرا این مقوله در افواه عمومی و تصور گروههای تخصصی دیگر بسیار روشن و درعین حال تعیین کننده بوده و عامل تقویم دعاوی مختلف می باشد. اما درمیان فلاسفه علم و معرفت شناسان مقوله ای بسیار بحث برانگیز و پرایهام و ابهام می باشد. دراین میان به نظر می رسد مساله جالب توجه وجود و اهمیت مباحث مشابه در رشته های پردامنه ای چون شهرسازی می باشدکه گاه ترجمه و تفسیر همان مقولات بحث برانگیز است. ظاهرا عقلانیت نقشی محوری در شهرسازی دارد و عموم نظریه های شهرسازی به عنوان یکی از رویه های شهرسازی داعیه عقلانیت دارند و با تکیه براین دعوی سعی می کنند تا مشروعیت، مقبولیت و مطلوبیت خویش را درمیان مخاطبان، که به نظر میرسد طیف وسیعی از گروههای مختلف اجتماعی باشد، تضمین نمایند. از این رو تامل درعقلانیت یک نظریه موضوعی درخور توجه و ضروری خواهد بود. مقاله حاضر درپی آنست تا به معرفی رویکردی مفهومی-کاربردی بپردازد که با بهره گیری از آن بتوان به عقلانیت نظریه های شهرسازی نزدیک شد و یا به آنها دست یافت
)