بررسی روش «تاریخ‌نگاری ایده‌ها»ی آرتور لاوجوی در متن منازعات روش‌شناختی تاریخ اندیشه

نویسندگان

1 دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه تهران

چکیده

تاریخ اندیشه طی سدة اخیر موقعیت خود را به­مثابه یک دیسیپلین یا حوزة مطالعاتی متمایز تثبیت کرده است. به تبع این امر، توجه به مباحث روش­شناختی این حوزة مطالعاتی نیز گسترش یافته و مجموعه­ای از منازعات روشی را برانگیخته است. عمده­­ترین منازعات روش­شناسی حول مباحثی چون متن و زمینه، مطالعة طولی و عرضی و نیز مسئلة عینیت در جریان است. ­
در این مقاله، کار تاریخ­نگار آلمانی­تبار آمریکایی، آرتور لاوجوی، در بستر این مباحث روش­شناسی تاریخ اندیشه مورد توجه قرار می­گیرد. او که به واسطة طرح روش «تاریخ ایده­ها» در محافل علمی و دانشگاهی شناخته می­شود، به رویکرد متن­گرا و علاقه­مند به مطالعات طولی در تاریخ اندیشه تعلق دارد. بنای رویکرد روشی او بر دو ستون اصلی بنا شده است: نخست، مفهوم «واحد-ایده» که عبارت از ایده­های بنیادینی است که دکترین­ها و نظریه­ها از ترکیب آنها ساخته می­شوند و دیگر تأکید بر مطالعة تحول ایده­ها در بستر میدان­ها و حوزه­های مختلف فکری بدون توجه به مرزها و دیوارهای تخصصی و رشته­ای

کلیدواژه‌ها