تصمیم‎گیری در سازمان: فهم مبانی فلسفی، اسلوب اجرای روش تحلیل اهمیت−عملکرد و نقد آن

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشگاه تربیت مدرس

2 گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

تصمیم‎گیری را جوهره اصلی حکمرانی و مدیریت می‌دانند. هر تصمیمی به‎طور هدفمند از میان گزینه‎های احتمالی متفاوتی گرفته می‎شود؛ امّا در زمان پیاده‎سازی توان آن را دارد تا آینده سازمان و کلیۀ ذی‌نفعان خود را دستخوش تغییرات بسیاری کند. ازاین‎رو، علم تصمیم‎گیری به علمی بی‎بدیل برای خط‎مشی‎گذاران و مدیران چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی تبدیل‎ شده است. بخشی از این علم متمرکز بر روش‎ها و فنون تصمیم‎گیری است. یکی از روش‎های مفید در تصمیم‎گیری که مورد اقبال مدیران و خط‎مشی‌گذاران در سراسر دنیا قرار گرفته است، «روش تحلیل اهمیت−عملکرد» است. این روش به خط‎مشی‌گذاران در مورد ارزشیابی خط‎مشی‎ها و به مدیران در مورد ارزیابی راهبردی کمک شایان توجهی می‎کند. مطالعۀ حاضر به فهم مبانی فلسفی این روش، عناصر اصلی و اسلوب اجرایی آن با به‌کارگیری نرم‌افزار SPSS 23 می‎پردازد. نقدهای موجود بر این روش‎شناسی و ارائه رهنمودهایی برای بهبود عملکرد این روش، بخش پایانی این مقاله را دربرمی‎گیرد.

کلیدواژه‌ها


1. اسعدی، میرمحمد؛ عادل آذر و سیدعلی نقوی (1396)، «سنجش و تحلیل کیفیت خدمات هتل‎های سنتی با استفاده از ابزار تحلیل اهمیت−عملکرد از دیدگاه گردشگران داخلی»، مطالعات مدیریت گردشگری، 12 (39)، ص1−26.
2. باوی، بلقیس و علی جهانگیری (1398)، «تأثیر خدمات لجستیکی، بندری و زیرساخت‎ها بر رضایت از خدمات ترانزیتی با استفاده از تحلیل اهمیت−عملکرد (در منطقه آزاد تجاری−صنعتی اروند)»، کاوشهای مدیریت بازرگانی، 11 (21)، ص25−43.
3. پیرمون، پژمان؛ ناصر حمیدی، نبی‎الله محمدی و هما درودی (1399)، «تحلیل اهمیت−عملکرد پیشران‎های خلاقیت در کارکنان بخش سلامت کشور»، فصلنامه مدیریت سلامت، 23 (4)، ص30−39.
4. رازینی، روح‎الله؛ سینا فریدونی و محمد عبدالحسین‌زاده (1396)، «تحلیل اهمیت−عملکرد مفاهیم راهبردی اعتلای معلمان و ارائه توصیه‎های سیاستی برای نهادهای سیاست‎گذار»، مطالعات راهبردی بسیج، 20 (76)، ص125−152.
5. عالم‌تبریز، اکبر؛ مریم اخوان‌خرازیان و مریم احمدی (1398)، «تحلیل عاملی و تدوین ماتریس تجزیه‎وتحلیل اهمیت−عملکرد راهبردهای کیفیت خدمات الکترونیکی در صنعت بانکداری ایران»، فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی، 10 (40)، ص45−68.
6. فرزین، محمدرضا؛ ناصر عبدی و فاطمه باقری (1397)، «ارزیابی ادراک طرف تقاضا و عرضه از توسعۀ گردشگری با استفاده از تحلیل اهمیت−عملکرد (IPA)»، فصلنامه جغرافیا و توسعه، 16 (51)، ص175−196.
7. یساول، ناهید و رؤیا افراسیابی (1398)، «ارزیابی آموزش‎وپرورش مشهد براساس سرمایه فکری کارکنان با استفاده از تحلیل اهمیت−عملکرد (IPA)»، فصلنامه علمی تخصصی رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 3 (26)، ص35−48.
 8. Abalo, J., Varela, J., & Manzano, V. (2007), “Importance values for Importance−performance analysis: A formula for spreading out values derived from preference rankings”, Journal of Business Research, 60(2), 115−121.
 9. Ahmad, S., & Afthanorhan, W. M. A. B. W. (2014), “The importance−performance matrix analysis in partial least square structural equation modeling (PLS−SEM) with smartpls 2.0 M3”, International Journal of Mathematics Research, 3(1), 1−14.
10. Azzopardi, E., & Nash, R. (2013), “A critical evaluation of importance–performance analysis”, Tourism Management, 35, 222−233.
11. Bacon, D. R. (2003), “A comparison of approaches to importance−performance analysis”, International Journal of Market Research, 45(1), 1−15.
12. Crompton, J. L., & Duray, N. A. (1985), “An investigation of the relative efficacy of four alternative approaches to importance−performance analysis”, Journal of the Academy of Marketing Science, 13(4), 69−80.
13. Dabestani, R., Shahin, A., Saljoughian, M., & Shirouyehzad, H. (2016). “Importance−performance analysis of service quality dimensions for the customer groups segmented by DEA: The case of four star hotels”, International Journal of Quality & Reliability Management, 33(2), 1−17.
14. Deng, J., & Pierskalla, C. D. (2018), “Linking importance–performance analysis, satisfaction, and loyalty: A study of Savannah, GA”, Sustainability, 10(3), 1−17.
15. Deng, W. J., & Pei, W. (2009), “Fuzzy neural based importance−performance analysis for determining critical service attributes”, Expert Systems with Applications, 36(2), 3774−3784.
16. Eskildsen, J. K., & Kristensen, K. (2006), “Enhancing importance‐performance analysis”, International Journal of Productivity and Performance Management, 55(1), 40−60.
17. Griffin, A., & Hauser, J. R. (1993), “The voice of the customer”, Marketing Science, 12(1), 1−27.
18. Gustafsson, A., & Johnson, M. D. (2004), “Determining attribute importance in a service satisfaction model”, Journal of Service Research, 7(2), 124−141.
19. Hong, Y., Cai, G., Mo, Z., Gao, W., Xu, L., Jiang, Y., & Jiang, J. (2020), “The impact of COVID−19 on tourist satisfaction with B&B in Zhejiang, China: an importance–performance analysis”, International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(10), 3747.
20. Kim, B. Y., & Oh, H. (2001), “An extended application of importance−performance analysis”, Journal of Hospitality & Leisure Marketing, 9(3−4), 107−125.
21. Lin, S. P., Chan, Y. H., & Tsai, M. C. (2009), “A transformation function corresponding to IPA and gap analysis”, Total Quality Management, 20(8), 829−846.
22. Martilla, J. A., & James, J. C. (1977), “Importance−performance analysis”, Journal of Marketing, 41(1), 77−79.
23. Matzler, K., Sauerwein, E., & Heischmidt, K. (2003), “Importance−performance analysis revisited: the role of the factor structure of customer satisfaction”, The Service Industries Journal, 23(2), 112−129.
24. Mikulić, J., Prebežac, D., & Dabić, M. (2016), “Importance−performance analysis: Common misuse of a popular technique”, International Journal of Market Research, 58(6), 775−778.
25. Mount, D. J. (1997), “Introducing the relativity to traditional importance−performance analysis”, Journal of Hospitality & Tourism Research, 21(2), 111−119.
26. Oguzbalaban, G., & Kizilirmak, İ. (2019), “Importance–performance analysis of destination attributes in cruist tourism: the case of Kusadasi”, Turkish Studies−Social Sciences, 14(6), 3263−3282.
27. Oh, H. (2001), “Revisiting importance–performance analysis”, Tourism Management, 22(6), 617−627.
28. Ormanovic, S., Ciric, A., Talovic, M., Alic, H., Jeleskovic, E., & Causevic, D. (2017), “Importance−performance analysis: different approaches”, Acta Kinesiologica, 11(2), 58−66.
29. Padlee, S. F., Reimers, V., Mokhlis, S., Anuar, M. M., & Ahmad, A. (2020), “Keep up the good work in research universities: An importance−performance analysis”, Australasian Marketing Journal (AMJ), 28(2), 128−138.
30. Pak, R. J. (2013), “Combining importance−performance analysis with analytic hierarchy process for enhancing satisfaction”, Journal of Advanced Management Science, 1(4), 368−371.
31. Park, H., & Samijadi, M. F. (2021), “Citizens Perception of E−Government in Korea: Importance−Performance Analysis on Users Satisfaction and Behavioral Intention”, Journal of Public Administration and Governance, 11(2), 357−381.
32. Phadermrod, B., Crowder, R. M., & Wills, G. B. (2019), “Importance−performance analysis based SWOT analysis”, International Journal of Information Management, 44, 194−203.
33. Ramirez−Hurtado, J. M. (2017), “The use of importance−performance analysis to measure the satisfaction of travel agency franchisees”, Revista de Administração de Empresas, 57(1), 51−64.
34. Raniasmi, P., Murnita, R., & Suhito, P. H. (2021), “A study of public health center user satisfaction with importance performance analysis approach in Semarang city”, Annals of Tropical Medicine and Public Health, 24(1), 24−143.
35. Rial, A., Rial, J., Varela, J., & Real, E. (2008), “An application of importance−performance analysis (IPA) to the management of sport centres”, Managing Leisure, 13(3), 179−188.
36. Sampson, S. E., & Showalter, M. J. (1999), “The performance−importance response function: Observations and implications”, Service Industries Journal, 19(3), 1−25.
37. Sever, I. (2015), “Importance−performance analysis: A valid management tool?”, Tourism Management, 48, 43−53.
38. Singh, Y. V., Kumar, B., Chand, S., & Kumar, J. (2018), “A comparative analysis and proposing ‘ANN fuzzy AHP model’for requirements prioritization”, Information Technology and Computer Science, 10(4), 55−65.
39. Sufian, M., Khan, Z., Rehman, S., & Butt, W. H. (2018, December). “A systematic literature review: software requirements prioritization techniques”, In 2018 International Conference on Frontiers of Information Technology, 35−40.
40. Tontini, G., Picolo, J. D., & Silveira, A. (2014), “Which incremental innovations should we offer? Comparing importance–performance analysis with improvement−gaps analysis”, Total Quality Management & Business Excellence, 25(7), 705−719.
41. Üngüren, E., Tellioglu, S. & Türker, N.(2021), “Determining the Role of Hotel Attributes in Building Customer Loyalty Using Importance–Performance Analysis: A Study in the Context of Tourist Nationalities”, Journal of Tourism and Services, 22 (12), 105−130.
42. Van Ryzin, G. G., & Immerwahr, S. (2007), “Importance‐performance analysis of citizen satisfaction surveys”, Public Administration, 85(1), 215−226.
43. Wade, D. J., & Eagles, P. F. (2003), “The use of importance–performance analysis and market segmentation for tourism management in parks and protected areas: An application to Tanzania's national parks”, Journal of Ecotourism, 2(3), 196−212.
44. Yu, K. T., & Shen, C. Y. (2011), “Service quality management by expanded traditional importance–performance analysis”, Journal of the Chinese Institute of Industrial Engineers, 28(2), 146−154.