بررسی کارایی اقتصادی و بنیادهای آن از منظر معرفت اسلامی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار اقتصاد پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

چکیده

کارایی مفهومی اساسی و محوری در دانش اقتصاد، و به‎ویژه اقتصاد خرد، بوده و‌ایده‎ای برای تخصیص بهینه منابع و امکانات برای تولید کالاها و خدمات است.‌ این مفهوم می‎تواند از معیاری برای ارزیابی فعالیت‎های اقتصادی فراتر رفته و اساس و پایه‎ای برای ترتیبات اجتماعی باشد و در نتیجه جهت‎دهی به حرکت جامعه داشته باشد. بر‌اساساین، نقش‌ این مفهوم در شکل‎گیری نظام اقتصادی بسیار مهم است.

در ‌این مقاله جایگاه ‌این مفهوم در اقتصاد اسلامی به مثابه دانشی بررسی می‌شود که بر پایه معرفتی متفاوت از معرفت اقتصاد متعارف هویت می‎یابد.‌ این مقاله با استفاده از روش تحلیل محتوا پس از بررسی مفهوم کارایی و بنیان‎ها و مفاهیم پیشینی آن، به بررسی مفاهیم مرتبط با آن در معرفت دینی−اسلامی می‎پردازد و نتیجه می‎گیرد ‌این مفهوم با نوع نگرش اسلام به انسان و فعالیت‌های اقتصادی سازگار نبوده و نظام اقتصادی اسلام نمی‌تواند براساس ‌این مفهوم سامان یابد.

کلیدواژه‌ها


1. صدر، سیدکاظم (1375)، اقتصاد صدر اسلام، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
2. الصدر، السیدمحمدباقر (1408)، اقتصادنا، بیروت: داراالتعارف للمطبوعات.
3. عربی، سیدهادی (1387)، «از اقتصاد اثباتی تا اقتصاد هنجاری، بنیان های فلسفی و ارزشی اقتصاد رفاه»، مجله روش‌شناسی علوم انسانی، ش57، ص 29 تا 52.
4. Blaug, mark (1992), The Methodology of Economics: Or How Economists Explain, 2nd ed, Cambridge: Cambridge University Press.
5. Buchanan, Allen (1985), Ethics, efficency and the Market, CLAREVDON PRESS, Oxford.
6. Daoud, Adel (2009), Robbins versus Malthus’ view of scarcity: absolute and relative scarcity, This is version number 1 of the manuscript, will be provided prior to the conference, Department of Sociology, Gothenburg University.
7. Jonsson,Fredrik Albritton, Brewer.John, Fromer,Neil and Frank Trentmann (2019), History, Politics, Society and Sustainability, Scarcity in the Modern World , 1800−2075, BLOOMSBURY, BLOOMSBURY ACADEMIC and the Diana logo are trademarks of Bloomsbury Publishing Plc.
8. Hausman, Daniel. M & Mcpherson, Michael S. (2006), Economic Analysis, Moral Philosophy,and Public Policy, Second Edition, New York: Cambridge University Press
9. Layard, P.R.G. and Walters, A.A. (1978), Micro economic theory, McGraw−Hill, newYork.
10. Little, Daneil (Spring 2012), “Review of The end of value−free economics”, edited by Hilary Putnam and Vivian Walsh. Routledge, 2011, 230pp. Erasmus Journal for Philosophy and Economics, Vol. 5, Issue 1, pp. 87−92.
11. Musgrave, R.A. and Musgrave, p. (1989), Public Finance In Theory And Practice, 5th Edition, McMRAW−HILL BOOK COMPANY.
12. Onur Tutulmaz (2014), “The Relationship of Technical Efficiency with Economical or Allocative Efficiency”, An Evaluation Journal of Research in Business and Management, Vol. 2 ~ Issue 9, pp: 01−12.
13. Robbins, Lionel (1984), An Essay on the Nature and Significance of Economic Science, 3th edition, London: Macmillan.
14. weizel, Tim (2004), Economics of Standards in Information Networks, Physica−Verlag Heidelberg.