ترسیم مدل‌های ذهنی خط مشی گذاران عمومی: واکاوی چیستی، کاربست، سیاق اجرا و نقدهای وارده بر روش نقشه‌شناختی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی مدیریت دولتی گرایش خط مشی گذاری عمومی دانشگاه تربیت مدرس تهران، ایران

2 استاد، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 استادیار، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

مدل‌های ذهنی خط‌مشی‌گذاران عمومی زیرساخت‌های اصلی شکل و محتوای خط‌مشی‌های عمومی هر کشوری هستند. تعامل و گفت‌وگوی این مدل‌های ذهنی می‌تواند زمینه‌پرداز شکل‌گیری خط‌مشی‌های باکیفیت‌تری شود. در فرایند تحلیل خط‌مشی‌های عمومی تبیین فرض‌کاوی، ارزش ‌کاوی و کاوش مدل‌های ذهنی خط‌مشی‌گذاران از اصلی‌ترین کارویژه‌های تحلیل گران خط‌مشی هستند. یکی از روش‌های متداول در این حوزه روش ترسیم نقشه‌شناختی خط‌مشی‌گذاران عمومی است. در این نوشتار چیستی، چگونگی اجرا (تعیین شیوه‌های استخراج بردارهای نقشه‌شناختی، قواعد کدگذاری، ادغام و استانداردسازی، پایایی بین کدگذار، روایی و پایایی نقشه‌شناختی)، نمونه‌ای از کاربردهای آن در حوزه خط‌مشی‌گذاری (ارائه و تفسیر بخشی از نقشه‌شناختی آنگلا مرکل صدراعظم پیشین آلمان) و نقدهای وارد بر این روش واکاوی و تحلیل خواهد شد. دلالت‌های این روش برای خط‌مشی‌پژوهی پایان‌بخش این مقاله خواهد بود. این روش ارزش‌ها و مفروضات را سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر از بسیاری از روش‌های دیگر استخراج می‌کند.

کلیدواژه‌ها


  1. حجازی، سیده مهلا، آرمان‌مهر، وجیهه، تربتی، امیر، مرادی کله لو، نوراله، و آرمان مهر، مسلم (1394). تحلیل عوامل مؤثر بر احساس امنیت مردم شهر گناباد با استفاده از نقشه‌های شناختی فازی (FCMs). پژوهشنامه نظم و امنیت انتظامی، 8(32)، 1-28.
  2. دانایی‌فرد، حسن، و مرتضوی، لیلا (1390). فهم نحوه معنابخشی در عرصه سازمان: تحلیلی بر مبانی فلسفی و اسلوب اجرائی روش‌شناسی شبکه خزانه. روش‌شناسی علوم انسانی. 17 (66)، 51-27.
  3. صادقی مقدم، محمدرضا (1391). ارائه مدل هماهنگی شبکۀ تأمین خودروسازی با به‌کارگیری نگاشت علّی (مطالعه موردی: شبکۀ تأمین خودروسازی). مدیریت صنعتی، 4(2)، 87-112.doi: 10.22059/imj.2012.35441
  4. فراستخواه، مقصود، بازرگان، عباس، و قاضی‌طباطبایی، محمود (1386). تحلیل مقایسه‌ای نظام‌های تضمین کیفیت آموزش عالی در جهان: وجوه اشتراک و افتراق در تجربه‌های جهانی. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 13(2)، 1-19.
  5. مرتضوی، لیلا، و شیخی‌نژاد، فاطمه (1396). بازنمایی محتوا و ساختار ذهن انسان: مبانی نظری و فرایند اجرایی نقشۀ شناختی. روش‌شناسی علوم انسانی، 23(91)، 127-149.
  6. Ahmad, R., & Azman Ali, N. (2003). The use of cognitive mapping technique in management research: Theory and practice. Management Research News, 26(7), 1–16. https://doi.org/1108/01409170310783556
  7. Axelrod, R. (1976). Structure of Decision: The Cognitive Maps of Political Elites. New Jersey: Princeton University Press.
  8. Barr, C. (1994). Using Cognitive Mapping in a Community Setting. W P No 94/9, Glasgow: Strathclyde Business School.
  9. Bonham, G.M., Shapiro M.J. (1986). Appendix 2: Coding Instructions for the CM Procedure. In. I.N. Gallhofer, W.E. Saris & M. Melman (Eds.), Different Text Analysis Procedures for the Study of Decision Making. Amsterdam: Sociometric Research Foundation, 125-139.
  10. Budhwar, P. S. (1996). Cognitive Mapping as a Tool to Elicit Managerial Cognitions: Methodology Analysed. Vikalpa, 21(4), 17–26. https://doi.org/10.1177/0256090919960402
  11. Berman, S. (1998). The Social Democratic Moment: Ideas and Politics in the Making of Interwar Europe. Cambridge, Mass: Harvard University Press.
  12. Boukes, Van Esch, F., Snellens, J. A., Steenman, C., & Vliegenthart, R. (2021). Using Cognitive Mapping to Study the Relationship between News Exposure and Cognitive Complexity. Public opinion quarterly, 84(3), 599–628. https://doi.org/1093/poq/nfaa040
  13. Campbell, J. L. (2002). Ideas, Politics, and Public Policy. Annual Review of Sociology, 28, 21–38. http://www.jstor.org/stable/3069233
  14. Cossette, P. & Audet, M. (1992), MAPPING OF AN IDIOSYNCRATIC SCHEMA. Journal of Management Studies, 29(3), 325-347. https://doi.org/10.1111/j.1467-6486.1992.tb00668.x
  15. Rueschemeyer, D., & Skocpol, T. (1996). States, Social Knowledge, and the Origins of Modern Social Policies. Princeton University Press. http://www.jstor.org/stable/j.ctt1m3nzs8
  16. Stone, D. (1988). Policy Paradox and Political Reason. Glenview: Scott, Foresman and Co. Norton.
  17. Dobbin, F. (1994). Forging Industrial Policy: The United States, Britain, and France in the Railway Age. Cambridge, U.K.: Cambridge University Press.
  18. Dunn, W.N. (2017). Public Policy Analysis: An Integrated Approach (6th ed.). Routledge. https://doi.org/4324/9781315181226
  19. Eden, C. (1992). On the Nature of Cognitive Maps. Journal of Management Studies, 29(3), 261-265.
  20. Eden, C., Akermann, F. & Tait, A. (1993). Comparing Cognitive Maps Methodological Issues. W P 93/4, Strathclyde Business School, Glasgow.
  21. Esch, F. & Joosen, R. (2015). Comparative Cognitive Mapping Guidelines. Utrecht: Utrecht University. https://doi.org/13140/RG.2.2.15330.63681.
  22. Esch, F. & brand, L. & Joosen, R. & Steenman, S. & Snellens, J. & Swinkels, M. (2016). Cognitive Mapping Coding Manual. Utrecht: Utrecht University.
  23. Hall, P. A. (1993). Policy Paradigms, Social Learning, and the State: The Case of Economic Policymaking in Britain. Comparative Politics, 25(3), 275–296.
  24. Hall, J. A. (1993). “Ideas and the Social Sciences.” In , Goldstein and R. Keohane (Eds.)., Ideas and Foreign Policy: Beliefs, Institutions and Political Change (pp. 31–56). Ithaca: Cornell University Press.
  25. Hall, P. A. (1993). Policy Paradigms, Social Learning and the State: The Case of Economic Policymaking in Britain. Comparative Politics, 25(3), 275–296.
  26. Hall, P. A. (1989). The Political Power of Economic Ideas: Keynesianism across Nations. Princeton, J.: Princeton University Press.
  27. Heradstveit, D., & Narvesen, O. (1978). Psychological Constraints on Decision-making. A Discussion of Cognitive Approaches: Operational Code and Cognitive Map. Cooperation and Conflict, 13(2), 77–92. http://www.jstor.org/stable/45083215
  28. Langfield-Smith, K. (1992). Exploring the Need for a Shared Cognitive Map. Journal of Management Studies, 29(3), 349-368.
  29. Laukkanen, M. (1990). Describing Management Cognition: The Cause Mapping Approach. Scandinavian Journal of Management, 6(3), 197-216.
  30. Laukkanen, M. (1992). Comparative Cause Mapping of Management Cognitions: A Computer Database Method for Natural Data. Helsinki: Helsingin Kauppakorkeakoulun julkaisuja D -154.
  31. Laukkanen, M. (1994). Comparative Cause Mapping of Organizational Cognitions. Organization Science, 5(3), 322-343.
  32. Laukkanen, M., & Wang, M. (2015). Comparative Causal Mapping: The CMAP3 Method (1st ed.). Routledge. https://doi.org/4324/9781315573038
  33. Lieberman, R. C. (1998). Shifting the Color Line: Race and the American Welfare State. Cambridge, Mass.: Harvard University Press.
  34. Lieberman, R. C. (2002). Ideas, Institutions and Political Order: Explaining Political Change. American Political Science Review, 96(4): 697–712.
  35. Steensland, B. (2006). Cultural Categories and the American Welfare State: The Case of Guaranteed Income Policy. American Journal of Sociology, 111(5), 1273–1326.
  36. Swan, J. A. (1995). Exploring Knowledge and Cognitions in Decisions about Technological Innovation: Mapping Managerial Cognitions. Human Relations, 48(11), 1241-1270.
  37. Van Esch, F. A. W. J. (2007) Mapping the road to Maastricht: A comparative study of German and French pivotal decision makers' preferences concerning the establishment of a European Monetary Union during the early 1970s and late 1980s. [Unpublished doctoral thesis]. Radboud Universiteit, Nijmegen.
  38. Van Esch, F. A. W. J. (2012). Why Germany wanted EMU. The Role of Helmut Kohl's Belief-System and the Fall of the Berlin Wall. German Politics, 21(1), 34-52.
  39. Van Esch, F. (2014). Exploring the Keynesian–Ordoliberal Divide. Flexibility and Convergence in French and German Leaders’ Economic Ideas During the Euro-Crisis. Journal of Contemporary European Studies, 22(3), 288–302.
  40. Van Esch, F., & Snellens, J. (2019). From belief to behaviour. Using cognitive maps to test ideational policy explanations. In Great Minds, Ideas, Events and People: Ideational Scholarship, Empirical Analysis, and Behaviour. Montreal: ICPP4 conference.
  41. Van Esch, F. A. W. J., Joosen, M. C. & Van Zuydam, S. (under review 2016). Representing the People? Comparing the European Cognitive maps of Dutch Political Leaders and their Followers. Politics & Governance.
  42. Van Esch, F., Steenman, S., Joosen, R., Brand, L., & Snellens, J. (2018). Making Meaning of the Euro crisis: High political and financial leaders. Utrecht: Utrecht University. https://doi.org/10.13140/RG.2.2.33849.06247.
  43. Verbeek, B. (1990). Cognitieve Ideeën en Internationale Politiek. Actis Politica, 25(1), 95-116.
  44. Weible, C. M., & Sabatier, P. A. (2018). Theories of the policy process. New York: Routledge.
  45. Wrightson, M. T. (1976). The Documentary Coding Method. In R. Axelrod (Eds.), Structure of Decision: The Cognitive Maps of Political Elites, (pp. 291-332), Princeton: Princeton University Press.
  46. Young, M. D. (1994). Foreign policy problem representation and President Carter [Doctoral dissertation]. The Ohio State University.
  47. Young, M. D., & Schafer, M. (1998). Is there Method in our Madness? Ways of Assessing Cognition in International Relations. Mershon International Studies Review, 42(1), 63-96.
  48. Zollars, C., & Skocpol. S. (1994). Cultural Mythmaking as a Policy Tool: The Social Security Board and the Construction of a Social Citizenship of Self-Interest. Research on Democracy and Society, 2, 381–408.