نظریه‌پردازی چندسطحی در پژوهش‌های کارآفرینی: ارائۀ رویکردی بهبودیافته

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه حضرت معصومه (س)

2 استاد، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

رویکرد چندسطحی به نظریه‌پردازی با درک هم‌زمان پدیده‌ها در سطوح چندگانۀ تحلیل فرصت‌هایی برای توسعۀ نظریه‌های جدید با زمینۀ غنی و تفسیر مؤثرتر داده‌ها فراهم می‌آورد. رویکردهای تک‌سطحی به نظریه‌پردازی قادر به تبیین پیچیدگی پدیده‌ها نمی‌باشند؛ زیرا پدیده‌ها دارای پیشایندها، میانجی‌ها، تعدیل‌کننده‌ها و پیامدهایی هستند که در سطوح مختلف قرار دارند. در حوزۀ کارآفرینی شاهد غلبۀ نظریه‌های تک‌سطحی می‌باشیم. نظریه‌های موجود حوزۀ کارآفرینی سطوح خرد یا کلان را به‌طور مجزا بررسی نموده و با نادیده گرفتن سطح میانی و تعامل میان سطوح نتوانسته‌اند تصویری کل‌نگر از پدیده‌های کارآفرینانه ارائه دهند که منعکس‌کنندۀ پیچیدگی‌های آنها باشد و درنتیجه، بینش‌های صحیح، غنی، جامع و ارزشمند از دل نظریه‌ها حاصل نشده است. در اندک نظریه‌های موجود چندسطحی نیز رویکرد مناسب و جامعی جهت نظریه‌پردازی اتخاذ نشده است. براساس‌این، این پژوهش ضمن تبیین ضرورت و چیستی نظریه‌پردازی چندسطحی و انواع رویکردهای آن، از طریق تحلیل و نقد انواع رویکردهای موجود به ارائه رویکردی بهبودیافته می‌پردازد. در رویکرد بهبودیافته گام‌هایی همچون ظهور پدیده‌های جمعی، شناسایی کارکرد و ساختار پدیده‌ها، قوانین تعامل میان سازه‌ها، انعطاف‌پذیری سطوح، اعتبار سازه‌ها، تأیید یا عملیاتی‌سازی نظریه، تفسیر نتایج و به‏علاوه تحولات و توسعه‌های نوین در این رویکرد مانند نقش افراد در شکل‌دهی زمینۀ سازمانی مطرح می‌شود. پیش‌بینی می‌شود که نتایج این پژوهش سبب تغییر دیدگاه پژوهشگران تک‌سطحی شده و راهنمای عمل مناسبی را برای نظریه‌پردازان میان‌رشته‌ای و علاقه‌مند به مطالعات چندسطحی ارائه دهد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. خواستار، حمزه (1387). رویکرد چندسطحی در مطالعات سازمان و مدیریت. فصلنامۀ مدیریت فرهنگ سازمانی، 7(19)، 187-163.
  2. رضائیان، علی، و گنجعلی، اسدالله (1388). رویکرد چندسطحی و کاربرد آن در نظریه‌پردازی سازمان. فصلنامۀ اندیشه مدیریت، 3(2)، 40-5.
  3. Aguinis, H., & Molina-Azorín, J. F. (2015). Using Multilevel Modeling and Mixed Methods to Make Theoretical Progress in Microfoundations for Strategy Research. Strategic Organization, 13(4), 353-364.
  4. Alvarez, S. A., Audretsch, D., & Link, A. N. (2016). Advancing Our Understanding of Theory in Entrepreneurship. Strategic Entrepreneurship Journal, 10(1), 3-4.
  5. Bauböck, R. (2020). A Multilevel Theory of Democratic Secession. In Migrating Borders (pp. 9-28). Routledge.
  6. Bonito, J. A., & Keyton, J. (2019). Multilevel Measurement Models for Group Collective Constructs. Group Dynamics: Theory, Research, and Practice, 23(1), 1.
  7. Börner, K., Contractor, N., Falk-Krzesinski, H. J., Fiore, S. M., Hall, K. L., Keyton, J., & Uzzi, B. (2010). A Multi-Level Systems Perspective for the Science of Team Science. Science Translational Medicine, 2(49), 49cm24-49cm24.
  8. Busenitz, L. W., Plummer, L. A., Klotz, A. C., Shahzad, A., & Rhoads, K. (2014). Entrepreneurship Research (1985–2009) and the Emergence of Opportunities. Entrepreneurship Theory and Practice, 38(5), 1-20.
  9. Bylund, P. L., & McCaffrey, M. (2017). A Theory of Entrepreneurship and Institutional Uncertainty. Journal of Business Venturing, 32(5), 461-475.
  10. CAI, L., Liu, Q., Deng, S., & Alon, I. (2012). A General Review of Entrepreneurship Research (1998 to 2010): Theoretical Implications, Management Applications and Future Research Directions. African Journal of Business Management, 6(2), 474.
  11. Dosek, T. (2020). Multilevel Research Designs: Case Selection, Levels of Analysis, and Scope Conditions. Studies in Comparative International Development, 55(4), 460-480.
  12. Fisher, S. L. R. (2000). A Multilevel Theory of Organizational Performance. Oklahoma State University.
  13. González-Romá, V., & Hernández, A. (2017). Multilevel Modeling: Research-Based Lessons for Substantive Researchers. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 4, 183-210.
  14. Haumann, T., Kassemeier, R., & Wieseke, J. (2021). Multilevel Modeling. In Handbook of Market Research (pp. 369-409). Cham: Springer International Publishing.
  15. Hitt, M. A., Beamish, P. W., Jackson, S. E., & Mathieu, J. E. (2007). Building Theoretical and Empirical Bridges Across Levels: Multilevel Research in Management. Academy of Management Journal, 50(6), 1385-1399.
  16. Humphrey, S. E., & LeBreton, J. M. (Eds.). (2019). The Handbook of Multilevel Theory, Measurement, and Analysis (pp. ix-637). Washington, DC: American Psychological Association.
  17. Jak, S., Jorgensen, T. D., ten Hove, D., & Nevicka, B. (2023). Modeling Cluster-Level Constructs Measured by Individual Responses: Configuring a Shared Approach. Advances in Methods and Practices in Psychological Science, 6(3).
  18. Jepperson, R., & Meyer, J. W. (2011). Multiple Levels of Analysis and the Limitations of Methodological Individualisms. Sociological Theory, 29(1), 54-73.
  19. Kim, P. H., Wennberg, K., & Croidieu, G. (2016). Untapped Riches of Meso-Level Applications in Multilevel Entrepreneurship Mechanisms. Academy of Management Perspectives, 30(3), 273-291.
  20. King, G. (1997). A Solution to the Ecological Inference Problem: Reconstructing Individual Behavior from Aggregate Data. Princeton University Press.
  21. Klein, P. G. (2017). Why Entrepreneurs Need Firms, and the Theory of the Firm Needs Entrepreneurship Theory. Revista De Administração (São Paulo), 51, 323-326.
  22. Klein, K. J., & Kozlowski, S. W. (2000). Multilevel Theory, Research, and Methods in Organizations: Foundations, Extensions, and New Directions. Jossey-Bass.
  23. Kozlowski, S. W., Chao, G. T., Grand, J. A., Braun, M. T., & Kuljanin, G. (2016). Capturing the Multilevel Dynamics of Emergence: Computational Modeling, Simulation, and Virtual Experimentation. Organizational Psychology Review, 6(1), 3-33.
  24. Kuratko, D. F., Morris, M. H., & Schindehutte, M. (2015). Understanding the Dynamics of Entrepreneurship through Framework Approaches. Small Business Economics, 45(1), 1-13.
  25. Lai, M. H. (2021). Composite Reliability of Multilevel Data: It Is about Observed Scores and Construct Meanings. Psychological Methods, 26(1), 90.
  26. Lang, J. W., Bliese, P. D., & Runge, J. M. (2021). Detecting Consensus Emergence in Organizational Multilevel Data: Power Simulations. Organizational Research Methods, 24(2), 319-341.
  27. Lengnick-Hall, R., Williams, N. J., Ehrhart, M. G., Willging, C. E., Bunger, A. C., Beidas, R. S., & Aarons, G. A. (2023). Eight Characteristics of Rigorous Multilevel Implementation Research: A Step-by-Step Guide. Implementation Science, 18(1), 52.
  28. Lua, E., Liu, D., & Shalley, C. E. (2023). Multilevel Outcomes of Creativity in Organizations: An Integrative Review and Agenda for Future Research. Journal of Organizational Behavior.
  29. Matalamäki, M. J. (2017). Effectuation, An Emerging Theory of Entrepreneurship–Towards A Mature Stage of the Development. Journal of Small Business and Enterprise Development, 24(4), 928-949.
  30. Molina-Azorín, J. F., Pereira-Moliner, J., López-Gamero, M. D., Pertusa-Ortega, E. M., & José Tarí, J. (2020). Multilevel Research: Foundations and Opportunities in Management. BRQ Business Research Quarterly, 23(4), 319-333.
  31. Morgeson, F. P., & Hofmann, D. A. (1999). The Structure and Function of Collective Constructs: Implications for Multilevel Research and Theory Development. Academy of Management Review, 24(2), 249-265.
  32. Molina-Azorín, J. F., Pereira-Moliner, J., López-Gamero, M. D., Pertusa-Ortega, E. M., & José Tarí, J. (2020). Multilevel Research: Foundations and Opportunities in Management. BRQ Business Research Quarterly, 23(4), 319-333.
  33. Mumford, M. D. (Ed.). (2011). Handbook of Organizational Creativity. Academic Press.
  34. Naguib, R., & Jamali, D. (2015). Female Entrepreneurship in the UAE: A Multi-Level Integrative Lens. Gender in Management: An International Journal, 30(2), 135-161.
  35. Odimegwu, C., Muchemwa, M., & Akinyemi, J. O. (2023). Systematic Review of Multilevel Models Involving Contextual Characteristics in African Demographic Research. Journal of Population Research, 40(2), 10.
  36. Paruchuri, S., Perry-Smith, J. E., Chattopadhyay, P., & Shaw, J. D. (2018). New Ways of Seeing: Pitfalls and Opportunities in Multilevel Research. Academy of Management Journal, 61(3), 797-801.
  37. Peterson, M. F., Arregle, J. L., & Martin, X. (2012). Multilevel Models in International Business Research. Journal of International Business Studies, 43, 451-457.
  38. Pitariu, A. H. (2011). The Multilevel Paradigm in Organizational Research. Psihologia Resurselor Umane Human Resources Psychology Psychologie des Ressources Humaines, 10.
  39. Peterson, M. F., Arregle, J. L., & Martin, X. (2012). Multilevel Models in International Business Research. Journal of International Business Studies, 43, 451-457.
  40. Pryor, C., Webb, J. W., Ireland, R. D., & Ketchen, Jr, D. J. (2016). Toward An Integration of the Behavioral and Cognitive Influences on the Entrepreneurship Process. Strategic Entrepreneurship Journal, 10(1), 21-42.
  41. Robson, P. J., Haugh, H. M., & Obeng, B. A. (2009). Entrepreneurship and Innovation in Ghana: Enterprising Africa. Small Business Economics, 32, 331-350.
  42. Rosa, P. J. (2013). Recent Trends in Leading Entrepreneurship Research: The Challenge for European Researchers. Entrepreneurship Research Journal, 3(1), 35-43.
  43. Santos, S. C., & Caetano, A. (2020). Perspectives in Multilevel Research in Entrepreneurship. In Research Handbook on Entrepreneurial Behavior, Practice and Process (pp. 242-261). Edward Elgar Publishing.
  44. Sarasvathy, S. D. (2008). Effectuation: Elements of Entrepreneurial Expertise. In Effectuation. Edward Elgar Publishing.
  45. Shane, S. (2012). Reflections on the 2010 AMR Decade Award: Delivering on the Promise of Entrepreneurship as a Field of Research. Academy of Management Review, 37(1), 10-20.
  46. Shepherd, D. A., & Patzelt, H. (2018). Entrepreneurial Cognition: Exploring the Mindset of Entrepreneurs. Springer Nature.
  47. Shepherd, D. A. (2011). Multilevel Entrepreneurship Research: Opportunities for Studying Entrepreneurial Decision-Making. Journal of Management, 37(2), 412-420.
  48. Spigel, B., & Harrison, R. (2018). Toward A Process Theory of Entrepreneurial Ecosystems. Strategic Entrepreneurship Journal, 12(1), 151-168.
  49. Theodoraki, C., & Messeghem, K. (2017). Exploring the Entrepreneurial Ecosystem in the Field of Entrepreneurial Support: A Multi-Level Approach. International Journal of Entrepreneurship and Small Business, 31(1), 47-66.
  50. Tracey, P., Phillips, N., & Jarvis, O. (2011). Bridging Institutional Entrepreneurship and the Creation of New Organizational Forms: A Multilevel Model. Organization Science, 22(1), 60-80.
  51. Venkatesh, V., Weng, Q., Rai, A., & Maruping, L. M. (2023). Guidelines for the Development of Three-Level Models: Bridging Levels of Analysis and Integrating Contextual Influences in is Research. Journal of the Association for Information Systems, 24(1), 65-106.
  52. Walker, A. N. N. A., & Batey, M. A. R. K. (2014). Taking A Multilevel Approach to Creativity and Innovation. Creativity in Business, 112-127.
  53. Wee, E. X., & Taylor, M. S. (2018). Attention to Change: A Multilevel Theory on the Process of Emergent Continuous Organizational Change. Journal of Applied Psychology, 103(1), 1.
  54. Whitman, D. S., Van Rooy, D. L., & Viswesvaran, C. (2010). Satisfaction, Citizenship Behaviors, and Performance in Work Units: A Meta‐Analysis of Collective Construct Relations. Personnel psychology, 63(1), 41-81.
  55. Xu, F., He, X., & Yang, X. (2021). A Multilevel Approach Linking Entrepreneurial Contexts to Subjective Well-Being: Evidence from Rural Chinese Entrepreneurs. Journal of Happiness Studies, 22, 1537-1561.
  56. Zahra, S. A. (2018). Entrepreneurial Risk Taking in Family Firms: The Wellspring of the Regenerative Capability. Family Business Review, 31(2), 216-226.
  57. Zhang, Z., Wang, J., & Jia, M. (2022). Multilevel Examination of How and When Socially Responsible Human Resource Management Improves the Well-Being of Employees. Journal of Business Ethics, 1-17.
  58. Zhang, M., Gable, G. G., & Tate, M. (2019). Overview of the Multilevel Research Perspective: Implications for Theory Building and Empirical Research. Communications of the Association for Information Systems, 45(1), 1.

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار