رویکرد پدیدارگرایانه کوانتمی؛ نگاهی نو به مسئله نهادها و تغییرات نهادی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، اقتصاد نظری، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

2 دانشجوی دکتری، اقتصاد، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران و استادیار، گروه فیزیک، دانشکده علوم پایه، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 دانشیار، اقتصاد نظری، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

در این مقاله با به‌کارگیری تفاسیر ایده‌آل‌گرا از نظریه کوانتم، چارچوب مفهومی جدیدی تحت عنوان «رویکرد پدیدارگرایانه کوانتمی» برای تحلیل ماهیت نهادها و تغییرات نهادی معرفی شده است. دستاوردهای چارچوب نظری ما در مقایسه با نهادگرایان جدید عبارت‌اند از: فرض عقلانیت ناقص رد می‌شود؛ به‌طوری‌که شالوده عدم‌اطمینان فراگیر در جهان، پیش‌بینی‏ناپذیربودن انتخاب‌های بهینه فرد برای افراد دیگر در مقام سوم شخص است. ایجاد نهادها محصول هزینه - فایده کردن فرد قصدمند است که تصمیم می‌گیرد برای کاستن از عدم‌قطعیت ذاتی تصمیمات بهینه خود برای دیگران به چه میزان اطلاعات ذخیره‌شده در ذهن خود را با دیگران به اشتراک بگذارد و از فردیت خود بکاهد تا زیست اجتماعی با دیگران امکان‏پذیر شود. براساس اصل عدم‌قطعیت هایزنبرگ نشان داده شد که منشأ تغییرات نهادی تجربیات ناسازگار با آثار خارجی فراگیر هستند؛ به‌طوری‌که باوجود وابستگی به مسیر نهادها، تغییرات آن تدریجی نیست؛ بلکه در یک دوره گذار صورت می‌پذیرد. به‏دلیل آثار خارجی، تجربیات ناسازگار قواعد بازی سابق مختل شده و نهادهای جدید، قوام و استحکام لازم را ندارند. کوتاه شدن دوره گذار درگرو مداخله مستقیم دولت‌ها در توزیع رانت جهت قوام‌بخشی به قواعد بازی جدید است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. چانگ، هاجون (1398). معجزه، بحران و آینده؛ تجربه توسعه آسیای شرقی. ترجمه لیلاسادات فاطمی نسب. تهران: ثالث.
  2. ساکورایی، جی. جی (1380). مکانیک کوانتمی مدرن. ترجمه دکتر مسعود علیمحمدی و دکتر حمیدرضا مشفق. تهران: دانشگاه تهران.
  3. سرل، جان (1396). فلسفه در قرن جدید. ترجمه محمد یوسفی. تهران: ققنوس.
  4. سرل، جان (1395). ساخت واقعیت اجتماعی. ترجمه محمد امینی. تهران: فرهنگ نشر نو.
  5. سرزعیم، علی (1401). رویکرد نهادی به تحلیل ناکارایی در عملکرد اقتصاد ایران. فصل‌نامه دولت پژوهی. 8(31)، 145−
  6. فون هایک، فردریش اگوست (1394). فردگرایی و نظم اجتماعی. ترجمه محسن رنجبر. تهران: نشر مرکز.
  7. مرادی، ابوذر (1402الف). رویکرد پدیدارگرایانه کل‌گرای کوانتمی؛ ماهیت و چیستی ساختارهای اجتماعی. دوازدهمین همایش ملی فیزیک دانشگاه پیام نو. جهرم.
  8. مرادی، ابوذر (1402ب). رویکرد پدیدارگرایانه کل‌گرای کوانتمی؛ ارائه یک تصویر کوانتمی از تصمیم‌های فرد خودآگاه. دوازدهمین همایش ملی فیزیک دانشگاه پیام نور، جهرم.
  9. نایب، سعید (1395). ویژگی‌های تبیین در دستگاه نظری نهادگرایی جدید. اقتصاد تطبیقی (بررسی مسائل اقتصاد ایران). 33(1)، 61−
  10. نورث، داگلاس سی (1377). نهادها، تغییرات نهادی و عملکرد اقتصادی. ترجمه محمدرضا معینی. تهران: سازمان برنامه و بودجه.
  11. نورث، داگلاس سی (1396الف). فهم فرآیند تحول اقتصادی. ترجمه میرسعید مهاجرانی و زهرا فرضی زاده. تهران: نهادگرا.
  12. نورث، داگلاس سی (1396ب). خشونت و نظم‌های اجتماعی چهارچوب مفهومی برای تفسیر تاریخ ثبت شده بشر. ترجمه جعفر خیر خواهان و رضا مجید زاده. تهران: روزنه.
  13. نورث، داگلاس سی، والیس، جان جوزف، وب، استیون بی، و وینگاست، باری آر. (1395). سیاست، اقتصاد و مسائل اقتصاد در سایه خشونت. ترجمه محسن میردامادی و محمدحسین نعیمی پور. تهران: روزنه.
  14. Bohm, David (1951). Quantum Theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice−Hall.
  15. Chang, Ha−Joon (2007). Institutional Change and Economic Development. United Nations University Press.
  16. Dolphijn Rick & Tuin Iris Van Der (2012). New Materialism: Interviews & Cartographies. Open Humanities Press, An imprint of Michigan Publishing, University of Michigan Library.
  17. Oqubay Arkebe and Ohno Kenichi (2019). How Nations learn. oxford university press.
  18. Rodrik, Dani (2007). One Economics. Many Recipes, Globalization, Institutions, and Economic Growth. Princeton University Press.
  19. Salazar−Xirinachs, José Manuel; Nübler, Irmgard; Kozul−Wright, Richard (2014). Transforming Economies: Making industrial policy work for growth. jobs and development, international labor office, Geneva
  20. Wendt Alxander (2015). Quantum Mind and Social Science: Unifying Physical and Social Ontology. Cambridge University Press.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار