هستی‌شناسی حکمت متعالیه و دانش سازمان و مدیریت

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار،گروه مدیریت، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران

2 دانشجوی دکتری، گروه مدیریت، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران

چکیده

مقاله به بررسی عمیق فرضیات وجودشناسی در حوزه مدیریت می‌پردازد، به ویژه از منظر حکمت متعالیه. در این مقاله، نویسندگان به تأثیر این فرضیات بر دانش سازمان و مدیریت اشاره می‌کنند و بیان می‌کنند که مدیریت به عنوان یک ساختار اعتباری و نیز به عنوان تدابیر و مسئولیت‌های نشأت گرفته از رفتارهای مدیریتی عینی تلقی می‌شود. این ساختار‌ها از طریق عقل نظری کشف و از طریق عقل عملی و اراده ساخته می‌شوند. نویسندگان  هستی شناسی فلسفه اسلامی را به مدیریت متصل کرده و بیان می‌کنند که می‌توان از فلسفه جهت شناخت مسائل سازمانی و اجتماعی بهره جست. فلسفه اسلامی به قوانین کلی می‌پردازد و رابطه آن با وجود را بررسی می‌کند. نویسندگان تأکید دارند که بررسی دقیق فرضیات بنیادی نظریه‌ها و اقدامات مدیریتی از منظر وجودشناسی فلسفه اسلامی اهمیت زیادی دارد. این امر می‌تواند به توسعه دانشی معتبر و بنیادین در حوزه مدیریت کمک کند که صرفاً به ساختارهای عملیاتی محدود نیست. مقاله سعی دارد تا نشان دهد که چگونه می‌توان با تفکر فلسفی عمیق‌تر، درک بهتری از مدیریت و سازمان را از منظر حکمت متعالیه به دست آورد و بر اهمیت بازنگری در این فرضیات بنیادی در توسعه دانش مدیریتی تأکید دارد. مقاله به چالش‌هایی که نظریات و شیوه‌های سنتی مدیریت با آن مواجه هستند اشاره می‌کند. با توجه به محدود بودن این نظریه‌ها در پاسخگویی به پیچیدگی‌های دنیای معاصر، نیاز به نگرشی نو در حوزه‌ی مدیریت که بر مبنای حکمت متعالیه است، احساس می‌شود. این چشم‌انداز می‌تواند چارچوب بهتری برای درک و مدیریت سازمان‌ها ارائه دهد. توجه به ابعاد معنوی و متعالی مدیریت می‌تواند به تقویت مسئولیت اجتماعی سازمان‌ها کمک کند. مدیران با درک عمیق‌تر از ارتباط میان انسان و جهان می‌توانند به روش‌های پایدارتر و اخلاقی‌تری برای هدایت سازمان‌ها برسند. از نکات برجسته مقاله، ادغام دانش قدیم و جدید است. مقاله پیشنهاد می‌کند که تلفیق اصول حکمت متعالیه با روش‌های مدرن مدیریتی می‌تواند راه‌حل‌های بدیع و کارآمدی برای مسائل پیچیده امروز ارائه دهد. نتیجه‌گیری مقاله بر این است که رویکرد  هستی شناسی فلسفی مبتنی بر حکمت متعالیه می‌تواند دیدگاهی جامع‌تر و عمیق‌تر در مدیریت ارائه دهد که به تعامل و هماهنگی بین ابعاد مادی و معنوی سازمان‌ها توجه بیشتری دارد. چنین رویکردی می‌تواند سازمان‌ها را به سمت تحقق اهداف عالی‌تر و انسانی‌تر سوق دهد و به شکلی نوین به چالش‌های مدیریتی پاسخ دهد.

کلیدواژه‌ها


  1. تسوکاس، هریمیدوس، و چیا، رابرت (1394). فلسفه و نظریه سازمان (حسن دانایی فرد، و سید حسین کاظمی، المترجمون) تهران: موسسه کتاب مهربان نشر.
  2. جوادی آملی، عبدالله (1375). رحیق مختوم بخش یکم و چهارم از جلد اول. قم: اسرا.
  3. جوادی آملی، عبدالله (1393). تحریر رساله الولایه. قم: اسراء.
  4. جوادی آملی، عبدالله (1394). تحریر ایقاظ النائمین (دوره دو جلدی). قم: اسراء.
  5. حسن‌زاده آملی، حسن (1385). سرح العیون فی شرح العیون. تهران: امیرکبیر.
  6. رحمن سرشت، حسین، و مهدیه، امید (1393). سازمان و مدیریت. تهران: مهربان نشر.
  7. صدرالدین شیرازی (1981م). اًلْحِکمَةُ الْمُتَعالیة فِی الْاَسْفارِ العَقلیّة الاَربَعَة. بیروت: دار إحیاء التراث‌العربی‌.
  8. صدرالدین شیرازى (1981 م‌). الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة. ج9. بیروت: دار إحیاء التراث‌العربی.
  9. طباطبایی، محمدحسین (1362). رسائل سبعه. قم: حکمت.
  10. فنایی اشکوری، محمد (1399). معقول ثانی. قم: شفق.
  11. گائینی، ابوالفضل (1398). انسان سازمانی مبتنی بر علم النفس فلسفی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  12. گائینی، ابوالفضل (1399). معرفتشناسی تئوریهای سازمان و مدیریت. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  13. گریزری، پال (1395). نقدی بر دانش مدیریت (پژوهش مدیریتی و دانش مدیریت). (محمد صائبی، المترجمون). قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  14. مصباح‌یزدی، محمدتقی (1385). شرح الهیات شفا. قم: مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره).
  15. Alvesson, M., Bridgman, T., & Willmott, H. (2009). critical management studies. oxford: oxford.
  16. christian krijnen (2015). the very idea of organisation. boston: brill.
  17. Gaini, A. (2018). Organizational man based on philosophical psychology. Qom: Field and University Research Institute.
  18. Gaini, A. (2019). Epistemology of theories of organization and management. Qom: University and District Research Institute.
  19. Gaini, D. A. (2019). Epistemology of theories of organization and management & reasonable second. Qom & Qom: Hoza Research Institute and University & Shafaq.
  20. Grizeri, P. (2015). A review of management knowledge (management research and management knowledge). (M. Saebi, Trans.) Qom: Hoza and University Research Institute.
  21. Hassanzadeh Amoli, h. (1385). Sarh al-Ayun in Sarh al-Ayun. Tehran: Amir Kabir.
  22. James, W. (1909). a pluralistic universe. lincoln: university of nebraska press.
  23. James, W. (1911). some problems of philosophy. Lincoln: University of Nebraska Press.
  24. Javadi Amoli, A. (1375). Rahiq Makhtoom, part one of the first volume. Qom: Prisoners.
  25. Javadi Amoli, A. (2013). Writing the treatise Al-Ulayah. Qom: Israa.
  26. Javadi Amoli, A. (2014). Tahrir Iqaz al-Naymin (two-volume course). Qom: Israa.
  27. Jin, Z. (2005). global technological change from hard technology to soft technology. USA: intellect books.
  28. Johnson, P & Duberley, J. (2000). Understanding Management Research: An Introduction to Epistemology. New York: SAGE.
  29. Johnson, Phil, Duberley, Joanne (2000). Understanding Management Research: An Introduction to Epistemology. New york: SAGE.
  30. Krijnen, C. (2015). the very idea of organization. Boston: Brill.
  31. Laurent, Ledoux (2012). Philosophy: Today’s Manager’s Best Friend? PHILOSOPHY OF MANAGEMENT. 11-26, (3)11.
  32. Ledoux, L. (2012). Philosophy: Today's Manager's Best Friend?, Philosophy of Management, 11(3), 11-26.
  33. Rahman Sarasht, H., & Mahdieh, A. (2013). Organization and management. Tehran: Mehraban Eshar.
  34. Sadruddin Shirazi, M. (1981 AD). Al-Hikama al-Mutaliyyah in Al-Asfar Al-Aqliyyah Al-Qudreh, Volume 9. Beirut: Revival of Arab Heritage.
  35. Sadruddin Shirazi. (1981 AD). The supreme wisdom in the four intellectual journeys. Beirut: Revival of Arab Heritage.
  36. Tabatabai, M. (1362). Seven messages. Qom: Wisdom.
  37. Tabatabai, S. (1385). The end of wisdom. Qom: Imam Khomeini Educational Research Institute.
  38. Tsokas, H., & Chia, R. (2014). Organizational philosophy and theory. (H. Danaei Fard, & S. Kazemi, Trans.) Tehran: Mehraban Publishing Institute.
  39. Tsoukas, H., & Knudsen, C. (2005). Organization Theory. oxford: oxford.
  40. Whitehead, A. N. (1929). process and reality. cambridge: cambridge.
  41. Zolo, D. (1990). Reflexive epistemology and social complexity: the philosophical legacy of Otto Neurath. Philosophy of the Social Sciences, 20(2), 149-69.
  42. D.(1990). Reflexive epistemology and social complexity: the philosophical legacy of Otto Neurath. Philosophy of the Social Sciences, 69-149:(2)20.