اعتبارسنجی پژوهش‌های فراترکیب با تأکید بر روش اعتبارسنجی کانکوال

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مدیریت فناوری اطلاعات، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 استادیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه قم، قم، ایران

3 دانشیار گروه مدیریت، دانشکدگان مدیریت دانشگاه تهران، تهران، ایران

10.30471/mssh.2025.10872.2633

چکیده

از آنجائیکه پژوهش های کیفی از عمق و معنای بیشتری نسبت به پژوهش های کمی برخوردار هستند، پتانسیل بیشتری برای جلب اعتماد مخاطب داشته و همین موضوع اهمیت ارزیابی اعتبار پژوهش‌های کیفی را مضاعف می نماید. روایی و پایایی در بین پژوهشگران کمی رسمیت و برجستگی زیادی دارد. مقوله اعتبارسنجی همچنین در بین محققان کیفی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و البته چالش های این حوزه در پژوهش های کیفی بیشتر است. از میان پژوهش‌های کیفی، روشهای مختلف فراترکیب در سال های اخیر با رشد و اقبال چشم‌گیری از سوی محققان حوزه های مختلف به ویژه حوزه علوم انسانی و علوم اجتماعی مواجه شده است. همزمان با استقبال از روش‌های مختلف فراترکیب، انتقادات و خلأهای مهمی نیز در خصوص فرایند انجام این روش‌ها و میزان اعتماد به آن ها مطرح شده است که متاسفانه در جامعه علمی ایران کمتر به آن پرداخته شده است. پژوهش حاضر با هدف رفع این خلاء، مجموعه روشهایی را جهت اعتبارسنجی در چهار بعد قابلیت اعتبار، قابلیت انتقال، قابلیت تایید و قابلیت ثبات در تحقیقاتی که با استفاده از انواع فراترکیب انجام می‌شوند ارائه می‌نماید. تاکید اصلی این تحقیق بر یکی از این روشها با عنوان کانکوال است. کانکوال روشی است نظام‌مند و فرایندگرا که برای ارزیابی قابلیت اعتبار و قابلیت ثبات در تحقیقات فراترکیب کاربرد دارد. کانکوال با تدوین یک نظام مشخص و شفاف، در سه سطح به ارزیابی یافته‌های فراترکیب پرداخته و در نهایت با ارائه جدول نتایج امکان ارزیابی را فراهم می‌نماید.

کلیدواژه‌ها