نقش «نمایش» در روش شناسی فوکو: جنون، تعذیب،آناتومی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

پژوهشگاه علوم انسانی

10.30471/mssh.2025.11186.2664

چکیده

میشل فوکو در کتاب های تاریخ جنون و مراقبت و تنبیه: تولد زندان برای نشان دادن تلقی مردمان دوره رنسانس و عصر کلاسیک از دیوانگی و تعذیب به توصیف «نمایش» هایی می پردازد که در حضور عموم مردم برگزار می شد. تاکید بر این نمایش ها در این کتاب ها بگونه ای است که نشان دهنده نقش ویژه «نمایش» در روش روایت تاریخی فوکو می باشد. اما در کتاب تولد کلینیک که مابین این دو اثر به نگارش درآمده است اشاره ای به هیچ نمایشی نمی شود. در حالیکه در دوره پیشامدرن نمایشی با عنوان «تئاتر آناتومی عمومی» با حمایت دانشگاه ها، شهرداری ها، جکومت و کلیسا برگزار می شد و در آن به تشریح اجساد می پرداختند. در این مقاله می کوشیم در ابتدا نقش «نمایش» را در دو کتاب تاریخ جنون و مراقبت و تنبیه نشان دهیم. سپس با توصیف ویژگی های برگزاری «تئاتر آناتومی عمومی» در دوره رنسانس و عصر کلاسیک، به بازسازی نقش این نمایش در انتقال از طب اخلاطی به پزشکی مدرن می پردازیم و نشان می دهیم که اگر فوکو در کتاب تولد کلینیک بدان اشاره می کرد؛ می توانست همچون دو اثر دیگر از نقش «نمایش» در روایت تاریخی خود از تلقی دوره پیشامدرن - در حوزه طب- استفاده کند.

کلیدواژه‌ها