رویکردی نظام مند بر عقلانیت درعلوم اجتماعی با تاکید بر دانش مدیریت

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

2 دانشکده مدیریت و حسابداری پردیس فارابی دانشگاه تهران

10.30471/mssh.2025.11196.2667

چکیده

عقلانیت مفهومی در فلسفه علوم اجتماعی است. «عقل» در سیر تاریخی خود از عقل نظری تا عقل ابزاری مدرن دچار دگرگونی شده است .مفهوم عقلانیت دارای ابعاد پیچیده است . ازچالش های که پژوهشگران این حوزه با آن مواجه هستند عدم فهم واحد از مفهوم عقلانیت و جنبه های مرتبط با آن است سوال اصلی این پژوهش عبارت است از:«عقلانیت چیست وجنبه های مرتبط با آن چه ویژگی هایی دارد». هدف از انجام این پژوهش آن است تا با تکیه بر مطالعه و گردآوری ادبیات و پیشینه نظری در حوزه علوم اجتماعی فهم بهتری از جنبه های گوناگون عقلانیت را پیش روی مخاطب قرار دهد این مقاله با رویکرد توصیفی – تحلیلی به بررسی عقلانیت از حیث کاربرد در علوم اجتماعی می پردازدبر اساس بررسی های صورت گرفته یافته های این پژوهش نشان می دهد:1- عقلانیت به صورت یک مفهوم یکپارچه تعریف نمی شود ، بلکه درقالب انواع مختلفی مانند عقلانیت ابزاری ، ارزشی ، نظری و عملی و... دسته بندی می شود2-در تحلیل معرفت شناختی ، منابعی مانند ادراک ، حافظه ، آگاهی و دلیل به عنوان پایه های شکل گیری عقلانیت مطرح شده اند . این منابع در تعامل با یکدیگر شبکه ای از دانش و باور ها را ایجاد می کنند که هیچ کدام به تنهایی کفایت معرفتی ندارند.3-عقلانیت ابزاری مدرن، که بر کنترل و مهندسی پدیده ها تاکید دارد از سوی اندیشمندانی مانند هابرماس ، نیچه و هایدگر مورد نقد قرارگرفته است. 4-در سنت فلسفه اسلامی ، تمایز بین عقل نظری (مربوط به شناخت حقایق)و عقل عملی (مربوط به حوزه عمل و اخلاق) از اهمیت ویژه ای برخوردار است .

کلیدواژه‌ها

روش شناسی علوم انسانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 25 مهر 1404

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار