هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی نظریه های سازمان و مدیریت از منظر «وضعیت پسا-پست ‌مدرن»

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه مدیریت ، دانشکده علوم انسانی ، دانشگاه طلوع مهر، قم، ایران.

2 عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

10.30471/mssh.2025.10917.2636

چکیده

تحولات فکری ناشی از گذار از پست‌مدرنیسم به وضعیت موسوم به «پسا-پست‌مدرن» بستر مناسبی برای بازاندیشی در بنیان‌های فلسفی نظریه‌های سازمان و مدیریت فراهم ساخته است. این مقاله با هدف تحلیل هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی نظریه‌های سازمان در این بستر جدید، نخست به بررسی نومنکلاتورهای جایگزین در دوران پسا-پست‌مدرن، از جمله هایپرمدرنیته، پرفورماتیسم، دیجیمدرنیسم، متامدرنیسم، مدرنیسم انتقادی، کاسمدرنیسم و آلترمدرنیته می‌پردازد.

سپس، با تکیه بر تحلیل انتقادی، رویکردهای فلسفی بدیل واکنشی به محدودیت‌های پست‌مدرنیسم مورد بررسی قرار می‌گیرد. از جمله این رویکردها می‌توان به رئالیسم انتقادی روی باسکار، نظریه کنش ارتباطی یورگن هابرماس، نظریه ساخت‌یابی آنتونی گیدنز، ساختارگرایی تکوینی پیر بوردیو، پراگماتیسم متأخر ریچارد رورتی و تعامل‌گرایی فلسفی برایان فی اشاره کرد.

این رویکردها در تلاش‌اند با عبور از دوگانه‌انگاری‌های سنتی معرفت‌شناسی و با تلفیق عوامل ساختاری و عاملی، امکان نظریه‌پردازی بازتابنده، میان‌رشته‌ای و مبتنی بر دیالوگ میان‌فرهنگی را در قلمرو سازمان و مدیریت فراهم آورند.

در نهایت، مقاله استدلال می‌کند که وضعیت پسا-پست‌مدرن، با احیای مفاهیمی نظیر عقلانیت، عاملیت، دیالکتیک ساختار و کنش و همچنین امکان بازاندیشی فلسفی درباره علم، سازمان و فرهنگ، ظرفیت‌های قابل توجهی برای ارتقاء مبانی نظری و روش‌شناختی علوم سازمانی ایجاد کرده است.

کلیدواژه‌ها

روش شناسی علوم انسانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 23 آذر 1404

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار