عقل متعارف یا فهم عرفی اشاره به معنایی دارد کهمردمدر زندگی روزمره از آنها استفاده میکنندد در مکاتد فلسفی برخی از پارادایمهای علوماجتماعی، مانندتفسیرگرایی و درعلدوماسدممی ماننددعلدم فقدهو اصدو بهکار گرفته شده است اکنون مسئلهاین است کهتولیددانش نظاممنداز معرفت عامیانهیاعقدل متعدارف در پارادایم اسممی علوماجتماعی چگونهممکن است؟ برای رسیدن بهپاسخ، بهبررسی مفاهیم مورد استفاده درعلم اصو و فقهمانندعرف،عادت، سیرهعقم، سیرۀ متشرعهپرداختیم و باغال دانستن اشتراک معنایی این اصطمحات بر افتراقشان، آنها را بهواژۀ عقدل متعارف فروکاستیم تا امکان مقایسهفراهم آید با بررسی سهنوع جهتگیری تبیینی، تفهمی و نقدی، تحقیق بهاین نتیجهنائل آمدکدهعقدل متعدارف در پارادایم اسممی علوماجتماعی دارای اعتباردرجهدوماست و پس ازعقل، نقدل و تجربدهقدرار مدیگیدرد در پارادایم اسممی علوماجتماعی، فهم عرفی شیوهای جدایگز ین بدرای تفسدیر و فهدم معندای روایدات و تفسدیر جهان اجتماعی است پارادایم اسممی علوماجتماعی فهم عرفی را منبعی جایگز ین و گداهی شداهد ی بدرای صحت فهم مفسر از روایات تلقی میکند در پارادایم اسممی فهم عرفی منبعدی بدرای شدناخت پدس از منبد نقل،عقل و تجربه است