تحقیق اقدامی مشارکتی، رهیافتی جدید در علوم اجتماعی و روان‌شناسی تلقی می‌شود که معتقد است، نباید افراد مورد مطالعه در یک پروژه تحقیقاتی را صرفاً به‌عنوان یک آزمودنی یا عضوی از جامعة آماری محسوب کرد. در این تحقیق کلیة افرادی که با مسئله مورد تحقیق درگیر هستند، در کلیه مراحل تحقیق با تسهیل‌گر تحقیق (محقق) همکاری نزدیک می‌کنند. در این تحقیق، کنش و دانش، ارتباطی دوسویه با یکدیگر دارند و هدف اصلی جلب مشارکت افراد درگیر با مسئله و ایجاد تغییر در وضعیت موجود است. معمولا مشارکت‌کنندگان کسانی هستند که در موقعیت پایین اجتماعی به سر می‌برند. اعتماد، اطمینان و همکاری نزدیک محقق با این افراد، زمینه‌ای پدید می‌آورد که نه‌تنها وضعیت موجود تغییر می‌کند، بلکه افراد را به انسان‌هایی فعال، پویا، قدرتمند، تصمیم‌گیرنده و منتقد تبدیل می‌نماید. در این مقاله، ضمن معرفی تحقیق اقدامی مشارکتی و ذکر ویژگی‌های آن، به تفاوت‌های بنیادی آن با تحقیقات مرسوم علوم اجتماعی اشاره شده است. مروری بر مبانی فلسفی و اصول هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی این تحقیق، جایگاه پارادایمی آن را روشن نموده است. تشریح مختصر مراحل انجام یک تحقیق اقدامی، علاقمندان به این نوع تحقیق را در اجرای عملی آن یاری می‌نماید.
)