عضو هیئت علمى دانشگاه علوم پزشکى بقیه ا...(عج) مرکز تحقیقات علوم رفتارى
چکیده
پارادایم، هسته ى اصلى و زیرساخت نظریه هاى علمى است. هر اندازه که یک نظریه از پارادایم متقن و جامع ترى برخوردار باشد، مى تواند در عمل به موفقیت هاى بیشترى دست یابد. این مطلب در تمامى علوم قابل بررسى و تأیید است و در علوم انسانى و به خصوص در علوم رفتارى و روان شناسى، از وضوح بیشترى برخوردار است. براى تبیین چگونگى ارتباط مفاهیم پایه و مفروضات متافیزیکى با تغییر و تحولات انجام شده در نظریه هاى روان شناختى و مدل هاى سلامت روانى، مناسب است مدل هاى سلامت روانى را از منظر مبانى نظرى شان بازبینى کنیم. در این مقاله از مجموع مدل هایى که در سلامت روانى ارائه شده است، سه مدل عمده ى زیستى (طبى)، زیستى ـ روانى ـ اجتماعى (مدل سیستمى) و مدل ارتقا را انتخاب و مبانى هستى شناسانه، انسان شناسانه، معرفت شناسانه و روش شناسانه ى آنها را به اجمال بررسى کرده ایم. با تحلیل تاریخچه و هم چنین مبانى نظرى نظریه هاى علمى موجود، مى توان به سیر تحولات این نظریه ها پى برد و به چشم انداز گسترده ترى از سلامت روانى دست یافت.