رویکرد کل‌گرایی ضعیف در مطالعۀ کنش انسان: دفاع از کل‎گرایی ضعیف در برابر طبیعت‌گرایی و کل‌گرایی قوی

نویسنده

دانشجوی دکتری فلسفه علم مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

چکیده

یکی از راه‏های سنتی برای رد رویکرد طبیعت‌گرایانه، در مطالعۀ کنش انسانی، توسل به استدلال‌های «هرمنوتیکی» است. در مقابل، معتقدان رویکرد طبیعت‎گرایانه معتقدند، استدلالات هرمنوتیکی راه به رویکرد چشم‎اندازباورانه‎ای می‎برد که به دلیل آنکه فاقد معیار مقایسه و درستی است، هرگونه اِمکان نقد و داوری کنش انسانی را سلب می‌‎کند. ما به پیروی از بومن به این رویکرد چشم‌اندازباورانه «کل‌گرایی قوی» می‌گوییم. در این مقاله، ابتدا با صورت‌بندی مناسب نقدهای وارد بر طبیعت‎گرایی، نابسندگی این رویکرد در مطالعۀ کنش انسانی بررسی می‌شود و سپس تلاش می‎شود با دفاع از رویکرد «کل‌گرایی ضعیف»، استدلال شود که با نشان دادن خلط میان شرایط امکان‎دهنده و شرایط محدودکننده می‎توان از چشم‎اندازباوری رویکرد کل‎گرایی قوی عبور کرد و به این ترتیب، اِمکان نقد و داوری کنش انسانی در رویکرد هرمنوتیکی نشان داده می‏شود. در نتیجه، نشان داده می‏شود که رویکرد کل‌گرایی ضعیف در مطالعه انسان نه تنها مشکلات فراوان رویکردهایِ چشم‎اندازباورانه و طبیعت‎گرایانه را ندارد، بلکه اساساً بستر مناسبی برای فهم و مطالعۀ کنش انسانی فراهم می‏آورد

کلیدواژه‌ها