چارچوبی برای انتخاب رویکرد مناسب در بررسی سیستم‌های اجتماعی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه خط مشی گذاری و دولت دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه شهیدبهشتی

2 گروه سیستم های اجتماعی و فنی دانشکده مدیریت وحسابداری دانشگاه شهیدبهشتی

چکیده

سیستم اجتماعی کاملاً تحت تأثیر پیچیدگی‏های ناشی از ماهیت خود قرار دارد. این سیستم ویژگی‌های سیستم‌های سطوح پایین‌تر خود را به ارث می‌برد؛ ولی ویژگی‌هایی نیز دارد که آن را از سطوح پایین‌تر خود متمایز می‌کند. سؤال اینجاست که این ویژگی‌های یکسان و متمایزکننده چه هستند و چگونه روش‌شناسی‌های مختلفِ توسعه داده شده تا به امروز به این ویژگی‌ها پاسخ گفته‌اند.
این مقاله با هدف ارائه تعریفی از سیستم‌های اجتماعی، بررسی ویژگی‌های آن،‌ و ارائه چارچوبی برای کمک به انتخاب رویکرد مناسب جهت تحلیل سیستم‏های اجتماعی با توجه به ویژگی‌های وضعیت سیستم مورد بررسی توسعه داده شده است. این تحقیق از یک استراتژی کیفی جهت رسیدن به اهداف خود بهره می‌گیرد. روش‌شناسی این مقاله مرور یکپارچه[1] است. در اینجا محتوای مقالات مختلفی بررسی و مبتنی بر آنها ابتدا تعریفی از سیستم اجتماعی و ویژگی‌های آن، ارائه می‌شود. سپس، چارچوبی برای انتخاب روش‌شناسی مناسب مطالعه یک سیستم اجتماعی مبتنی بر ویژگی‌های آن ارائه شده است. پژوهشگران می‌توانند با استفاده از نتایج این مقاله نسبت به انتخاب روش‌شناسی مناسب با توجه به ماهیت وضعیت مسئله‌زا اقدام کنند.



[1]. integrative review

کلیدواژه‌ها


1. رضائیان، علی (۱۳۹۶)، تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم (Vol. چاپ هجدهم)، قم: سمت.
2. رضائیان، علی (۱۳۹۷)، اصول مدیریت (Vol. بیست و هشتم)، تهران: سمت.
3. روبرت، ت. (1393)، نگاهی اجمالی به فلسفه از روشنگری تا امروز (ا. رحمان، Trans. پ. هومن Ed. Vol. 0)، تهران: مهراندیش.
4. Ackermann, F., & Alexander, J. (2016), “Researching complex projects: Using causal mapping to take a systems perspective”, International journal of project management, 34(6), 891-901.
5. Ackermann, F., & Eden, C. (2010), Strategic options development and analysis Systems approaches to managing change: A practical guide (pp. 135-190): Springer.
6. Ashby, W. R. (1957), An Introduction to Cybernetics: Creative Media Partners, LLC.
7. Bente, S., Bombosch, U., & Langade, S. (2012), Collaborative enterprise architecture: enriching EA with lean, agile, and enterprise 2.0 practices: Newnes.
8. Blackett, P. M. S. (1962), Studies of war, nuclear and conventional: Hill and Wang.
9. Boisot, M., & McKelvey, B. (2010), “Integrating modernist and postmodernist perspectives on organizations: A complexity science bridge”, Academy of management review, 35(3), 415-433.
10. Boulding, K. E. (1956), “General systems theory—the skeleton of science”, Management science, 2(3), 197-208.
11. Checkland, P. (1972), “Towards a systems-based methodology for real-world problem solving”, Journal of Systems Engineering, 3(2), 87-116.
12. Checkland, P. (1981), Systems thinking, systems practice.
13. Checkland, P. (1995), “Model validation in soft systems practice”, Systems Research and Behavioral Science, 12(1), 47-54.
14. Checkland, P., & Scholes, J. (1999), Soft systems methodology: a 30-year retrospective: John Wiley Chichester.
15. Creswell, J. W. (2012), Educational Research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research: Pearson.
16. Eden, C. (1994), “Cognitive mapping and problem structuring for system dynamics model building”, System dynamics review, 10(2‐3), 257-276.
17. Gharajedaghi, J. (2011), Systems thinking: Managing chaos and complexity: A platform for designing business architecture: Elsevier.
18. Hambrick, D. C. (2007), “Upper echelons theory: An update”, Academy of management review, 32(2), 334-343.
19. Habermas, J. (1984), The Theory of Communicative Action: Jurgen Habermas; Trans, by Thomas McCarthy: Heinemann.
20. Jackson, M. (2009), “Fifty years of systems thinking for management”, Journal of the Operational Research Society, 60(1), S24-S32.
21. Jackson, M. C. (2003), Systems thinking: creative holism for managers: Wiley Chichester.
22. Kotiadis, K., & Mingers, J. (2014), “Combining problem structuring methods with simulation: The philosophical and practical challenges”, DiscreteEvent Simulation and System Dynamics for Management Decision Making, 52-75.
23. Luthans, F. (2011), Organizational behaviour: An evidence-based approach, McGraw-Hill.
24. Lyytinen, K., & Newman, M. (2008), “Explaining information systems change: a punctuated socio-technical change model”, European Journal of Information Systems, 17(6), 589-613.
25. Meadows, D. H., & Wright, D. (2008), Thinking in systems: A primer: chelsea green publishing.
26. Mingers, J. (2014), Systems thinking, critical realism and philosophy: A confluence of ideas: Routledge
27. Mingers, J., & Rosenhead, J. (2004), “Problem structuring methods in action”, European journal of operational research, 152(3), 530-554.
28. Pidd, M. (2004), Systems Modelling: Theory and Practice: Wiley.
29. Rosenhead, J. (2013), Problem Structuring Methods. In S. I. Gass & M. C. Fu (Eds.), Encyclopedia of Operations Research and Management Science (pp. 1162-1172). Boston, MA: Springer US.
30. science. (2018), In Oxford English Dictionary. Oxford dictionary. Retrieved from https://en.oxforddictionaries.com/definition/science
31. Senge, P. M. (1990), The Fifth Discipline: The Art and Practice of the Learning Organization: Doubleday/Currency.
32. Smith, C. M., & Shaw, D. (2019), “The characteristics of problem structuring methods: A literature review”, European journal of operational research, 274(2), 403-416.
33. Sterman, J. D. (2000), Business dynamics: systems thinking and modeling for a complex world (Vol. 19): Irwin/McGraw-Hill Boston.
34. Stroh, D. P. (2015), Systems Thinking For Social Change: A Practical Guide to Solving Complex Problems, Avoiding Unintended Consequences, and Achieving Lasting Results: Chelsea Green Publishing.
35. Turner, S. F., Cardinal, L. B., & Burton, R. M. (2017), “Research design for mixed methods: A triangulation-based framework and roadmap”, Organizational Research Methods, 20(2), 243-267.
36. Ulrich, W. (1983), Critical heuristics of social planning: A new approach to practical philosophy.
37. Wilby, J. (2006), “An essay on Kenneth E. Boulding's General Systems Theory: the skeleton of science”, Systems Research and Behavioral Science, 23(5), 695-699. doi:doi:10.1002/sres.802