روش شناسی فایرابند

نویسنده

چکیده

«نقد روش» یکی از مهم‌ترین نقدهای فایرابند بر عقلانیت علمی است. فایرابند برای این ادعایش که هیچ یک از روش‌شناسی‌هایی که تا کنون برای علم مطرح شده موفق نبوده اند، با استمداد از مطالعات تاریخی برهان‌های توانمندی ارائه می‌کند. اما تأمل در براهین او علیه روش شناسی های معاصر نشانگر آن است که خود او از نوع ویژه‌ای از روش‌های برهانی، یعنی برهان خلف، استفاده می‌کند. ما در بخش نخست این مقاله سعی می‌کنیم به‌کارگیری روش برهان خلف را به عنوان روشی سلبی در نقدهای مختلف او برعلیه تجربه گرایی و ابطال گرایی را نشان دهیم. همچنین با تأمل در لابلای آثار فایرابند ملاحظه می‌شود که او به نوعی از روش ایجابی –روش مردم شناسی- معتقد است که در مطالعه سنت‌ها از جمله سنت علمی باید بکار گرفته شود. در بخش دوم این مقاله مقومات این روش را با ارائه مثال‌هایی از سنت علمی توضیح خواهیم داد.

کلیدواژه‌ها