چکیده
آزمایش فکری ابزاری ابتکاری است که نقش مهمی در حوزههای مختلف علوم (اعم از علوم عقلی و علوم تجربی طبیعی و انسانی) ایفا میکند. مهمترین ویژگی این آزمایشها آن است که بدون دادة تجربی تازهای، ما را به شرایط معرفتی جدیدی میرساند و میتواند نظر ما را در مورد یک نظریه تغییر دهد. دربارة نحوة عملکرد آزمایشهای فکری، دیدگاههای مختلفی وجود دارند. در این مقاله، ابتدا نمونههایی از آزمایش فکری و ویژگیهای آنها ارائه و سپس دیدگاه استدلالی نورتن تشریح میشود که یکی از مشهورترین دیدگاهها دربارة آزمایش فکری است. در ادامة انتقادات سه تن از منتقدان اصلی دیدگاه استدلالی ارائه شده، در پایان نشان داده میشود با وجود مزایای بسیار دیدگاه استدلالی، نورتن باید نظر خود را مبنی بر اینکه در آزمایش فکری از تجربه فراتر نمیرویم، تعدیل کند.